معرفی فرآیندهای بازیافت ضایعات مس

مقدمه

ضایعات مس یکی از رایج ترین ضایعات فلزی بوده که هم در فرآیند تولید محصولات مسی و هم بر اثر مستعمل شدن این محصولات به دست می آیند. با توجه به کاربرد وسیع مس در صنایع مختلف، منابع مختلفی برای ضایعات مس وجود دارد. البته انواع ضایعات مس از ارزش مختلفی برخوردارند و بازیافت آن‌ها هم به صورت مجزا انجام می شود. در این مطلب در مورد بازیافت ضایعات مس بحث خواهیم کرد. جهت آشنایی بیشتر آن را تا انتها دنبال نمایید.

انواع ضایعات مس

همان طور که اشاره شد ضایعات مس را می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد. این تقسیم بندی در اصل بر اساس کیفیت ضایعات مورد نظر انجام می شود. طبیعی است که هر چه کیفیت ضایعات مس بالاتر و از خلوص بیشتری برخوردار باشد قیمت آن هم بالاتر خواهد بود. در یک دسته بندی می توان ضایعات مس را به گروه های مختلف تقسیم‌ کرد:
مس کابلی قرمز
مس کابلی سیاه
مس مخابراتی
مس ذوبی
مس آرمیچری
مس آسیابی

اهمیت بازیافت ضایعات مس

بازیافت ضایعات مس علاوه بر اینکه از صرفه اقتصادی زیادی برخوردار است، می تواند به حفظ منابع طبیعی کمک کند. استخراج مس از معادن مسلماً نیازمند منابع طبیعی زیادی است و عملیات استخراج ممکن است باعث تخریب زیستگاه‌های طبیعی و آسیب به محیط زیست شود. با استفاده از بازیافت ضایعات مس، می‌توان از استخراج بیشتر سنگ مس از معادن کاسته و منابع طبیعی را حفظ کرد.
علاوه بر این، فرآیندهای استخراج مس از معادن ممکن است منجر به آلودگی آب، خاک و هوا شود. با استفاده از بازیافت ضایعات مس، میزان آلودگی محیط زیست به طور قابل توجهی کاهش یافته و آثار منفی بر روی سلامت انسان و اکوسیستم‌ها کاهش می‌یابد. از طرفی در منابع انرژی و مالی نیز به طور قابل ملاحظه ای صرفه جویی می شود و انتشار گاز های گلخانه ای به ویژه کربن دی اکسید هم کاهش می یابد. چرا که افزایش گازهای گلخانه ای از جمله کربن دی اکسید در سال های اخير به یک معضل جهانی تبدیل شده و پدیده گرمایش جهانی را به دنبال داشته است.
بازیافت مس می تواند اشتغالزایی ایجاد و به رونق اقتصادی و توسعه پایدار کمک کند .

بازیافت ضایعات مس چگونه انجام می‌شود؟

برای بازیافت ضایعات مس، از چند فرآیند مختلف استفاده می‌شود. تعدادی از مهم ترین فرآیندهای بازیافت مس عبارتند از:
جداسازی مغناطیسی: این فرآیند برای جداسازی مس از ضایعات مغناطیسی استفاده می‌شود. ضایعات مس به داخل میدان مغناطیسی قرار داده می‌شوند و تحت تأثیر این میدان، مس جدا می‌شود.
فرآیند سورفکتانت: در این فرآیند، از مواد شیمیایی به نام سورفکتانت‌ها استفاده می‌شود تا سطح ضایعات مس را فعال کرده و مس را از آن جدا کند. سورفاکتانت‌ها می‌توانند تراکم سطحی ضایعات مس را کاهش دهند و به مس کمک کنند تا از مواد دیگر جدا شود.
فرآیند فلوتاسیون: در این فرآیند، از خواص فیزیکی مختلف مس و ضایعات مس برای جداسازی آن‌ها استفاده می‌شود. با اعمال هوا یا گاز به ضایعات مس، مس از ضایعات جدا می‌شود و به صورت برفکی یا حبابی در می‌آید.
الکترولیز: این فرآیند برای بازیافت مس از محلول‌های آبی استفاده می‌شود. در این فرآیند، جریان الکتریکی برای جداسازی مس به کار می رود.  میله هایی به نام الکترودها به محلول اضافه می‌شوند و تحت تأثیر جریان الکتریکی، مس به الکترودها جذب می‌شود و جدا می‌شود.
پیرولیز: در این فرآیند، ضایعات مس در دمای بالا و در غیاب اکسیژن تجزیه می‌شوند. این فرآیند باعث تجزیه مواد آلی موجود در ضایعات مس می‌شود و مس خالص را تولید می‌کند.
استخراج محلول: در این فرآیند، ضایعات مس در محلولی حل می‌شوند و سپس با استفاده از فرآیندهای شیمیایی مانند استخراج با حلال، مس از محلول جدا می‌شود.
فلوتاسیون فومی: این فرآیند شبیه به فرآیند فلوتاسیون است، با این تفاوت که به جای استفاده از هوا یا گاز، از فوم فلوتاسیون استفاده می‌شود. فوم فلوتاسیون شامل تولید حباب‌های خیلی کوچک است که باعث جداسازی مس از ضایعات می‌شود.
فرآیند سولفاته‌سازی: در این فرآیند، ضایعات مس با استفاده از اکسیدان‌ها به محلول سولفات مس تبدیل می‌شوند. سپس با استفاده از فرآیندهایی مس از ضایعات جدا می گردد.