معرفی انواع ورق فولادی (ورق آهنی) و کاربرد آنها

ورق فولادی یا همان ورق آهنی ، یکی از مهمترین و پرکاربردترین محصولات فلزی است که از نورد شمش فولادی یا بیلت تولید می شود. سطح ورق آهنی صاف و صیقل بوده و به دلیل افزودن درصدی کربن به آن از استحکام بالایی برخوردار است. انواع ورق فولادی بر اساس روش تولید و مواد اولیه به کار رفته در ساخت آنها طبقه بندی می‌شوند و در صنایع مختلف، از ساخت و ساز تا خودروسازی کاربرد دارند. در این مقاله قصد داریم انواع و کاربردهای ورق فولادی را مورد بررسی قرار دهیم.

انواع روش‌های تولید ورق فولادی

تولید ورق آهنی به دو روش اصلی نورد گرم و نورد سرد صورت می‌گیرد. هر یک از این روش ها ، ویژگی، کاربردهای خاص خود را دارد و انتخاب میان آنها به نوع پروژه، شرایط کاری و خواص مکانیکی مورد نیاز بستگی دارد. درک صحیح تفاوت های این دو روش به انتخاب صحیح مطابق با کاربرد و نیاز پروژه کمک می کند. در ادامه روش های تولید ورق فولادی را به طور جداگانه بررسی می کنیم.

ورق فولادی نورد سرد (Cold Rolled)

در این روش ابتدا شمش فولادی اسید شویی می‌شود تا لایه اکسید آن از بین برود. سپس شمش بین نوردهای چرخنده که در بالا و پایین آن قرار می‌گیرند گذاشته می‌شود و حرکت نوردها سبب تغییر فرم و حالت آن می‌شود و در مرحله آخر عملیات حرارتی و آنیل شدن روی آن انجام می‌گیرد. ورق فولادی نورد سرد ظاهری براق تر و زیباتر و مقاومت کششی بیشتری دارند. از این نوع ورق آهنی برای مصارفی که ظاهر و دقت بالا حائز اهمیت است، استفاده می شود.

ورق فولادی نورد گرم (Hot Rolled)

در روش نورد گرم قبل از وارد کردن شمش فولادی در دستگاه به آن حرارت بالایی اعمال می‌کنند تا شکل پذیری ورق به صورت مطلوب تری انجام گیرد. ورق تولید شده به روش نورد گرم سطحی زبرتر و استحکام پایین تری نسبت به نورد سرد دارند، اما برای کاربردهای عمومی بسیار مقرون به صرفه هستند.

این دو شیوه تولید، پایه‌گذار ویژگی‌های فنی و ظاهری متفاوتی در ورق‌ فولادی هستند و باعث ایجاد تنوع گسترده‌ای از محصولات فولادی در بازار شده‌اند. همین تنوع به مهندسان و مجریان پروژه‌ها امکان می‌دهد تا بر اساس شرایط محیطی، الزامات فنی و بودجه موجود، گزینه مناسب‌تری را انتخاب کنند. در واقع، شناخت این فرآیندها درک عمیق‌تری از رفتار ورق‌ فولادی در شرایط مختلف فراهم می‌سازد.

انواع ورق فولادی (ورق آهنی) در بازار

ورق‌ آهنی در انواع مختلف و برای کاربردهای گوناگونی تولید و در بازار عرضه می‌شود. در ادامه، انواع پر کاربرد ورق‌ فولادی و ویژگی‌های فنی و ظاهری هر یک را معرفی می‌کنیم تا با آشنایی بهتر نسبت به مشخصات، مزایا و محدودیت‌های هر نوع ورق، انتخاب دقیق‌تری برای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی یا تولیدی خود داشته باشید.

ورق روغنی فولادی (Cold Rolled Steel Sheet)

ورق روغنی یکی از با کیفیت ترین انواع ورق‌ فولادی است، که از طریق نورد سرد تولید می‌شود و به دلیل فرآیند تولید دقیق، دارای سطحی صاف، یکنواخت، براق و بدون ناخالصی است. این ورق‌ها از کیفیت ظاهری بالایی برخوردارند و به‌دلیل ابعاد دقیق، تحمل بالای ابعادی و سطح تمیز، در صنایع حساس و با دقت بالا بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله کاربردهای اصلی ورق روغنی می‌توان به صنایع خودروسازی (برای بدنه و قطعات داخلی)، ساخت لوازم خانگی مانند یخچال و ماشین لباسشویی، صنایع مبلمان فلزی، تجهیزات اداری و قطعات صنعتی اشاره کرد. این ورق‌ها به‌ویژه در مواردی که زیبایی ظاهری، پرداخت سطح و دقت ابعادی اهمیت دارد، انتخابی ایده‌آل هستند.

بیشتر بدانید:  آشنایی با گرید های مختلف ورق روغنی 

ورق گالوانیزه یا ورق سفید (Galvanized Steel Sheet)

ورق گالوانیزه، معمولا ورق‌های روغنی هستند که روکشی از فلز روی (ZN)، سطح آنها را پوشانده است. پوشش روی، باعث افزایش چشمگیر مقاومت ورق فولادی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی می‌شود و عمر مفید ورق را در محیط‌های مرطوب و شرایط جوی سخت به ‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

افزایش ضخامت این روکش، باعث می‌شود که نسبت به زنگ زدگی مقاوم تر شود. البته ضخامت روکش روی، متغیر بوده و معمولاً در رنج صد تا سیصد و پنجاه میکرون در نظر گرفته می‌شود.

ورق‌های گالوانیزه  از لحاظ شکل ظاهری در سه دسته ورق بدون گل، ورق گل ریز و ورق گل درشت دسته بندی می‌شوند. پوشش گالوانیزه علاوه بر حفاظت، خاصیت زیبایی نیز به ورق می‌بخشد و سطحی براق و صاف ایجاد می‌کند.

ورق سیاه فولادی (ورقSt)

ورق سیاه که با نام ورق st هم شناخته می‌شود یکی از متداول ترین انواع ورق فولادی است که به روش نورد گرم تولید می شود. این نوع ورق آهنی، به دلیل دمای بالا و سرعت تولید، سطحی مات و نسبتاً خشنی دارد و از ظاهر مناسبی برخوردار نیست. به همین دلیل از این ورق در ساخت مخازن، مصالح ساختمانی، قطعات صنعتی و سایر کاربردهایی که شکل ظاهری محصول اهمیت نداشته باشد، استفاده می‌گردد.

این ورق ها به علت دوام، قیمت مناسب و قابلیت استفاده در طیف گسترده‌ای از صنایع، یکی از پرمصرف‌ترین ورق‌های فولادی در بازار هستند و در پروژه‌های صنعتی و عمرانی نقش کلیدی ایفا می‌کنند.

ورق رنگی فولادی

ورق های گالوانیزه ای که در کوره های مخصوص، رنگ آمیزی می شوند به نام ورق فولادی رنگی، مشهور هستند.

این ورق‌ها، برای رنگ‌های مختلف، استانداردهای بین المللی مختص به خود را دارند. شانزده رنگ از آنها تولید و عرضه می‌گردد و معمولاً به صورت کرکره ای، هلالی، سفالی، ذوزنقه، شیروانی و شادولاین ساخته می‌شوند. از ورق رنگی در ساخت سقف سوله ها، کرکره مغازه ها و نمای ساختمان کاربرد دارند.

ورق فولادی آجدار

ورق‌های آجدار یکی دیگر از انواع ورق فلزی است که با نام‌های دیگری از جمله ورق شطرنجی، ورق برجسته، ورق کف سازی و یا برجسته هم شناخته می‌شود.

برجستگی‌های بادامی شکل، مربعی و یا لوزی شکل در سطح آن، جزو شاخصه‌های بارز این نوع از ورق‌های فولادی به شمار می‌رود.

وجود برجستگی‌های متعدد در سطح ورق، کاربرد آن را در مواقعی که لازم است اصطکاک بیشتر شود، ضروری می‌سازد. ورق آجدار فولادی، به راحتی جوش می‌خورد و همین امر نصب و اتصال آنها را تسهیل می‌بخشد. از طرفی انعطاف پذیری آن هم نسبت به برخی از ورق‌های فولادی، مناسب می‌باشد.

بیشتر بدانید: "آشنایی با انواع ورق آجدار پرسی" 

ورق فولادی API

ورق API ، نوعی ورق فولادی است که مطابق با استانداردهای مؤسسه نفت آمریکا (American  Petroleum Institute)  تولید می‌شود. این استانداردها به ‌ویژه برای کاربردهایی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تدوین شده‌اند و تضمین می‌کنند که ورق تولیدی از نظر خواص مکانیکی، شیمیایی و تحمل فشار، کیفیت لازم را داراست.

ورق‌های API معمولاً از فولادهای آلیاژی خاصی تولید می‌شوند که دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی، فشار و تنش‌های مکانیکی هستند. همچنین استحکام  و مقاومت کششی بالایی دارند. این نوع ورق‌ها به دلیل کیفیت و دقت بالا، در محیط‌های صنعتی حساس و پرخطر استفاده می‌شوند.

ورق اسید شویی

ورق اسید شویی همان طور که از نام آن مشخص است، در اسید شسته می‌شود. هیدروکلریدریک اسید 20 تا 30 درصد خلوص را برای این منظور استفاده می‌کنند. این ورق از طریق نورد گرم به دست می‌آید و در انواع مختلفی تهیه می شود، که هر یک کاربرد مختص به خود را دارند. در بخش کاربرد ورق فولادی با کاربرد ورق های اسید شویی آشنا خواهید شد.

طول عمر بالا، مقاومت در برابر پوسته پوسته شدن، شکل پذیری، تحمل ضربه و فشار، از ویژگی‌های این نوع ورق آهنی می‌باشد.

ورق فولادی قلع اندود (Tinplate Sheet)

ورق قلع‌اندود نوعی ورق فولادی نازک و کم‌کربن است، که معمولاً از نوع فولاد نرم ST12 ساخته شده و سپس با لایه‌ای نازک از فلز قلع پوشش داده می‌شود. این لایه قلع به روش‌های مختلفی مانند الکترولیتی یا غوطه‌وری گرم روی سطح ورق اعمال می‌شود و وظیفه اصلی آن ایجاد مقاومت در برابر زنگ‌زدگی، افزایش دوام و حفظ بهداشت محصول در تماس با مواد غذایی یا سایر مواد حساس است. ورق قلع‌اندود به دلیل ترکیب استحکام فولاد و مقاومت شیمیایی قلع، انتخابی ایده‌آل برای کاربردهایی است که هم زیبایی و هم بهداشت اهمیت بالایی دارد.

ورق استیل (Stainless Steel Sheet)

یکی از انواع ورق های فولادی، ورق های استیل هستند. این ورق ها با افزودن عناصر آلیاژی مانند کروم، نیکل، مولیبدن و منگنز به آن، مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر زنگ‌زدگی، اکسید شدن، مواد شیمیایی و حرارت پیدا می‌کنند. مهم‌ترین عنصر آلیاژی در استیل، کروم است که معمولاً  10.5٪ از ترکیب را تشکیل می‌دهد و عامل اصلی ایجاد لایه محافظ اکسیدی روی سطح فولاد است.

ورق‌های استیل در انواع مختلفی ازجمله 304، 316، 430 و 201 تولید می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب گرید مناسب، بسته به محیط کاری، میزان رطوبت، دما و نوع تماس با مواد شیمیایی صورت می‌گیرد.

کاربرد ورق فولادی

انواع ورق فولادی، بسته به نوع فرآیند تولید، ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های فنی، در طیف گسترده‌ای از صنایع از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی، لوازم خانگی، صنایع غذایی، پزشکی و انرژی به‌کار می‌روند.

شناخت دقیق هر یک از انواع ورق فولادی و کاربرد تخصصی آن، نقش مهمی در بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش کیفیت پروژه‌های عمرانی و صنعتی ایفا می‌کند.

خرید و فروش انواع ورق فولادی

برای خرید و فروش انواع ورق‌ فولادی ، می توان به سایت  مراجعه نمود. آگهی خرید ورق فولادی در بخش خریداران و آگهی فروش ورق فولادی در قسمت فروشندگان سایت ثبت می شود و از این طریق می توان ورق فلزی مورد نظر خود را در سریع ترین زمان ممکن به فروش رساند و یا خریداری نمود. قیمت ورق فولادی در انواع و اقسام مختلف به عوامل مختلفی بستگی دارد و نوع ورق  آهنی، مهم ترین فاکتور اثرگذار بر قیمت آن می‌باشد. ویژگی‌ و قابلیت‌های ورق فولادی هم در تعیین قیمت آن سهیم می‌باشند.