استهلاک لاستیک خودروها؛ چالش‌ها و فرصت‌ها

استهلاک لاستیک خودروها؛ چالش‌ها و فرصت‌ها : امروزه نقش و اهمیت صنایع لاستیک سازی در پیشبرد چرخ نيروی محركه روز به روز چشمگيرتر و محسوس تر مي باشد. تولید خودروهای مدرن سبک و سنگين با تاكید بر افزایش سرعت، شتاب و عملكرد، كاهش وزن و انطباق بر ضابطه هاي زیست محیطي از دغدغه هاي مجریان این صنعت مي باشد. استهلاك قطعات خودرو بویژه قطعات درگير در مقوله حركت بیشترین هزینه هاي ناشي از نگهداري خودرو را به خود اختصاص مي دهد و در این راستا، لاستیك ها با بیشترین سطح تماس در صدر قرار دارند.استهلاک لاستیک ها، علاوه بر ايجاد محدودیتهاي اقتصادي و زیست محیطي، مزیت‌هاي مهمي در عرصه ظهور تكنولوژی‌هاي بازیافت و تحول گسترده ای در حیطه فناوری‌هاي تولید براي كاربران به ارمغان مي آورد كه پیشرفت‌هاي كشورمان در زمینه بازیابي اینگونه مواد و تولید لاستیکهایي با استهلاک كمتر نشانگر عزم ملي براي حركت در مسير توسعه پایدار مي باشد. در مواجهه با صنعت لاستیك سازی خودروها دو مقوله كیفیت كالا و امكان بازیابي آن حائز اهمیت است كه در ادامه به آن مي پردازيم با توجه به روند صعودي استفاده بشر از اتومبیل ها (سبک و سنگين) جهت امور رفاهي و اقتصادی، تلنبار زایدات جانبي  اعم از انواع لاستیك، زهواره ها، پوشش‌های داخلي و ... مشكلات زیست محیطي متنبهي را بدنبال داشته است كه در صورت عدم توجه به این ذخایر مهم مشتقات نفتي استفاده از سوخت‌هاي فسیلي تجدید ناپذیر رو به افزایش رفته و سرانجام وابستگي نسل آینده به صنایع خارج از كشور را بدنبال خواهد داشت . در مواجهه با صنعت لاستیک سازی خودروها دو مقوله كیفیت كالا و امكان بازیابي آن حائز اهمیت است كه در ادامه به آن مي پردازيم:

الف)ارتقاء كیفیت تولید

• استفاده از فناوری نانو در افزایش کارایی لاستیک: قابل مصرف در صنعت پلیمری بویژه صنعت لاستیک ، SBR نانوکامپوزیت امکان ساخت لاستیکی با ،SBR سازی است .با افزودن چند درصد مقاومت سایش لاستیک تا ۵ برابر را دارا می باشد . این طرح با همکاری وزارت صنایع و مجتمع لاستیک کرمان برای لاستیک‌های سواری درحال انجام است.

• در تایر خودروهاي سنگين با جایگزیني مفتولهاي فلزي با كولار، كاهش وزني به نسبت ۵ به ١ حاصل مي‌شود بنابراین شما واقعا كاهش وزن زیادي را بهدست خواهید آورد. كمربندهاي فولادي در تایر خودروهاي سبك یا خودروهاي سواري نیز، كاهش وزني به نسبت مشابه ۵ به ١ را نشان مي‌دهند.همچنين استفاده از نخ تک لایه كولار موجب مي شود تایرسردتر عمل كند.

ب) بازیابي لاستیک فرسوده

1- استفاده مجدد : روكش كردن لاستیك‌ها و ورود آن به چرخه كاركرد 

2- بازیافت : منظور از بازیافت لاستیك تغيیر كاربري و یا اعمال فرایندهاي فیزیكي و ترموشیمیایي بر روي آن مي باشد.

فرایندهاي فیزیكي : بطور كلي شامل آسیاب كردن و قطعه قطعه كردن لاستیك در دماي محیط ویا در سرماي اضافي بوده كه یا از پودر آن در ساخت مجدد لاستیك استفاده میشود و یا بصورت انواع كفپوشهاي فشرده در زمینهاي بازي كودكان ، پیاده روها ، سالن‌هاي ورزشي، عایق‌هاي صوتي و ... بكار برده مي شود. گاهي نیز در اثر سوزاندن در كوره ها بصورت انرژي گرمایي جهت تامين انرژي نيروگاه‌ها ، كارخانجات و بویلرها به جاي سوخت‌هاي فسیلي استحصال مي‌گردد كه در آن صورت بكار بردن فیلترهاي مناسب جهت جلوگيري از نفوذ گازهاي حاصله و انتشار آن در هوا الزامي است.

بازیافت لاستیک های فرسوده منجر به سه دسته محصول (گرانول لاستیک ، استیل و قرار دادن نخ مصنوعی و منسوجات) می شود که با صرفه جویی گسترده در انرژی و مواد اولیه می توان آنها را بازیابی کرد. از گرانول های لاستیک می توان برای تولید محصولات مختلف لاستیکی ، عایق حرارتی ، جذب صدا یا تنظیمات کشاورزی و گردشگری استفاده کرد و از پودر لاستیک هم در مخلوط های آسفالت استفاده می شود ، که منجر به نتایج خوبی در کاهش صدای نورد ماشین ، کاهش خطر سر خوردن و تضمین دوام طولانی برای جاده ها شده است.

فرایندهاي ترموشیمیایي : در اثر حرارت دادن به لاستیك قبل از رسیدن به دماي سوختن كامل آن را به واحدهاي سازنده تبدیل مي‌كنند. (كربن، روغن، گاز، فولاد ) كه مي تواند به عنوان بخشي از ماده اولیه در صنایع مختلف بكار گرفته شود.

تغیير كاربری:  استفاده از لاستیك بدون هیچ تغيیري بطور مثال استفاده در پیستهاي اتومبیل راني به منظور جدول گذاري وضربه گيری و گاها براي حفاظت درختان و سواحل رودخانه ها .

 با توجه روزافزون صنایع دولتي و خصوصي و سرمایه گذاري در بخش تحقیق و توسعه صنعت لاستیك كشور شاهد ظهور نسل جدیدي از لاستیك‌ها با راندمان و مقاومت بیشتر در برابر استهلاك مي باشیم.علاوه بر سایش و اصطكاك لاستیك با سطح جاده ، پارامترهاي دیگري در روند فرسوده شدن لاستیك خودرو دخیل هستند كه از آن جمله مي توان به قرار گرفتن لاستیك در برابر نور خورشید، اقلیم‌هاي گرم و مرطوب و ساحلي و استفاده غير متناوب اشاره داشت.