هیجانات بازار فولاد از کجا نشأت می گیرد؟

هر چند که نوسانات و افت و خیز های قیمتی جزو لاینفک بازار به شمار می رود، اما در بازار فولاد، این نوسانات از اعتدال گذشته و تبدیل به هیجاناتی کاذب و مخرب شده است. در بررسی علل این امر به دو عامل اصلی خواهیم رسید. اولین عامل، پیش خرید آهن آلات توسط افرادی خاص و انبار آنها برای فروش با قیمت های بالاتر می باشد. متاسفانه این موضوع در بازار محصولات متنوعی همچون سکه، لوازم خانگی و حتی در شرایط کنونی لوازم بهداشتی هم دیده می شود. زمانی که حتی ماسک را برای افزایش قیمتش، احتکار می کنند، در مورد محصولات صنعتی همچون فولاد، جای تعجبی باقی نمی ماند.

پیش خرید و احتکار، قیمت محصولات فولادی مانند میلگرد را تا صد درصد افزایش داده است. به این شکل، کل پیکره صنایع پایین دستی را برای تامین مواد اولیه تحت الشعاع قرار می دهد و عیناً مشابه غده های چرکین، بافت های اقتصادی کشور را مختل می سازد. به نحوی که درمانی هم برای آن یافت نمی شود. تحلیل گران بیان می کنند که این افزایش قیمت، می تواند اثر پروانه ای بر سایر بازار ها داشته باشد. افزایش قیمت نهایی محصولات فولادی مختلف و افزایش تورم، نمود عینی چنین مشکلی است.

ارز دو نرخی نیز به عنوان یک تیشه بر ریشه بازار فولاد شناخته می شود و با روندی که در پیش گرفته است، احتمال اثرگذاری بر بازار بسیاری از کالا ها به دور از انتظار نیست. زیرا فولاد قدرت نقدشوندگی بالایی دارد. از طرفی در کشور ما، محصولات فولادی نقش اساسی را در اقتصاد بازی می کنند. نوسان نرخ آزادانه و نقدینگی بالا باعث ایجاد بستری برای تبدیل نقدینگی به کالا گردیده است.

علاوه بر این، قیمت میلگرد هم به عنوان یک شاخص برای بازار فولاد بوده و ارتباط تنگاتنگی با شاخص اوراق بورس بهادار دارد. به همین دلیل است که به‌ عنوان سیگنال پیش‌ نگر مورد استفاده قرار می گیرد و با افزایش قیمت آن، ایجاد تورم بالا کاملاً محتمل است.

 رشد 62 درصدی نرخ ارز نیمایی و همچنین افزایش 79 درصدی قیمت نرخ ارز آزاد در بازه زمانی شش ماهه نخست سال، منجر به رشد 100 درصدی قیمت میلگرد شد. به طوری که قیمت آن از 5900 تومان به ازای هر کیلوگرم به 12300 تومان رسید. در همین بازه زمانی، 127 درصد افزایش قیمت در شمش فولاد رخ داده و از 3600 تومان به 8200 تومان برای هر کیلوگرم رسید.

 نکته دیگری که باید مورد اشاره قرار گیرد، ناتوانی در بالا بردن میزان عرضه فولاد در بازار است. در شش ماه نخست سال جاری ۶ میلیون و ۴۱۰ هزار تن انواع محصولات فولادی در بورس عرضه گردید. سال قبل این مقدار برابر با ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تن بود. به این ترتیب حدود 68 درصد افزایش داشته است. اما با وجود این افزایش عرضه، تقاضا نیز به موازات آن افزایش یافت. میزان تقاضا به ترتیب در نیمه نخست سال گذشته و امسال برابر با ۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تن و ۹ میلیون و ۲۸۰ هزار تن بود.

این رشد تقاضا به خاطر بهبو شرایط بازار فولاد نمی باشد. زیرا شیوع کرونا هم اجرای پروژه های بسیاری را به تعویق انداخت و هم مانع از صادرات این محصولات فولادی شد. در نتیجه افزایش تقاضا به معنی افزایش نیاز داخل و صادرات نبوده و حکایت از دست های پشت پرده برای خرید مازاد بر نیاز و صرفاً احتکار و گران فروشی آنها دارد.