آمار واردات ضایعات آلومینیوم به ایران

ضایعات آلومینیوم یکی از منابع حیاتی برای صنایع مختلف ایران است و نقش کلیدی در تولید قطعات خودرو، بسته ‌بندی، تجهیزات الکترونیکی و صنایع ساختمانی دارد. با افزایش مصرف آلومینیوم در کشور، تولید داخلی ضایعات به تنهایی پاسخگوی نیاز صنایع نیست و کسری قابل توجهی وجود دارد. به همین دلیل، واردات ضایعات آلومینیوم به ایران، به یک راهکار مهم و ضروری برای تامین ضایعات آلومینیوم برای کارخانجات و صنایع تبدیل شده است. کشورهایی مانند عراق، چین، امارات، آذربایجان و ارمنستان از مهم‌ترین صادرکنندگان ضایعات آلومینیوم به ایران هستند و هر یک سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار دارند. در این مقاله، ابتدا تعرفه گمرکی و شرایط و و مجوزهای واردات ضایعات آلومینیوم را بررسی خواهیم کرد و سپس روند واردات قراضه آلومینیوم  به ایران در سال های اخیر و سهم هر یک از کشورهای وارد کننده در بازار ایران را با یکدیگر مقایسه خواهیم نمود.

شرایط و مجوزهای واردات قراضه آلومینیوم

واردات ضایعات آلومینیوم به ایران یک فرایند حساس و دقیق است که نیازمند رعایت مقررات قانونی و دریافت مجوزهای لازم از نهادهای ذی‌ربط می‌باشد. نهادها و سازمان های مربوط برای دریافت مجوز عبارتند از:

• وزارت صنعت، معدن و تجارت

این وزارتخانه مسئول مدیریت تجارت خارجی کشور است و اطمینان می‌دهد که واردات با سیاست‌های صنعتی و اقتصادی کشور همسو باشد. دریافت ثبت سفارش برای واردات قراضه آلومینیوم الزامی است و به وارد کننده اجازه می‌دهد که محموله را به ‌طور قانونی وارد کشور کند.

• سازمان حفاظت محیط ‌زیست

اخذ مجوز فنی واردات پسماند از این سازمان ضروری است تا واردات ضایعات با استانداردهای زیست ‌محیطی مطابقت داشته باشد. سازمان حفاظت محیط ‌زیست اطمینان می‌دهد که محموله هیچ گونه آلایندگی و خطر زیست ‌محیطی نداشته باشد و واردات به صنایع بازیافت مجاز محدود شود.

• گمرک جمهوری اسلامی ایران

مرحله ترخیص نهایی از طریق گمرک انجام می‌شود و ارائه مدارکی مانند پیش‌فاکتور، قرارداد خرید، بارنامه، پکینگ ‌لیست، گواهی مبدأ و بیمه ‌نامه حمل الزامی است. گمرک مسئول کنترل قانونی محموله و اطمینان از رعایت تعرفه‌ها و قوانین وارداتی است.

رعایت دقیق این مراحل و دریافت مجوزها، واردکننده را قادر می‌سازد واردات ضایعات و قراضه آلومینیوم را به‌ صورت قانونی انجام دهد و کسری بازار داخلی را با تامین مواد اولیه با کیفیت برای کارخانجات و صنایع مختلف پر کند. این فرآیند نه تنها تضمین ‌کننده کیفیت و ایمنی محموله است، بلکه به فعالان صنعت کمک می‌کند تصمیمات بهتری در خرید ضایعات آلومینیوم اتخاذ کنند و با اطمینان کامل از مسیر قانونی واردات، تجارت خود را توسعه دهند.

تعرفه گمرکی واردات ضایعات آلومینیوم

کد تعرفه گمرکی ضایعات آلومینیوم وارداتی 76020000  می باشد و مشمول حقوق ورودی ۴٪ از ارزش کالا هستند. علاوه بر حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده نیز هنگام ترخیص کالا محاسبه می‌شود. پرداخت این تعرفه‌ها و مالیات‌ها به ‌صورت کامل، اولین قدم برای واردات قانونی ضایعات آلومینیوم است و اطمینان می‌دهد که کالا بدون هیچ مشکلی از گمرک عبور کند. رعایت درست تعرفه‌های گمرکی نه تنها فرآیند واردات را ساده‌تر می‌کند، بلکه از ایجاد جرائم احتمالی و توقف کالا در گمرک جلوگیری می‌کند.

بررسی و تحلیل روند واردات ضایعات آلومینیوم در سال های اخیر

بررسی داده ها و نمودارهای روند واردات ضایعات آلومینیوم طی سال‌های اخیر، نشان می‌دهد که این بخش همواره یکی از مهم‌ترین کانال‌های تأمین مواد اولیه صنایع کشور بوده است. در جدول زیر، آمار واردات قراضه و ضایعات آلومینیوم(با کد تعرفه  76020000)، بر اساس حجم و ارزش دلاری طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰3 ارائه شده است تا تصویری روشن از تغییرات این حوزه به دست آید.

برای درک بهتر روند واردات قراضه آلومینیوم به ایران، علاوه بر جدول ارزش دلاری و حجم واردات، نمودارهایی نیز ارائه شده‌اند که تحولات سالانه را به صورت تصویری نمایش می‌دهند. با استفاده از نمودار واردات ضایعات آلومینیوم به راحتی می‌توان نوسانات و رشد یا کاهش سالانه را مشاهده کرد.

همانطور که داده های موجود و نمودارها نشان می دهند، روند واردات ضایعات آلومینیوم به ایران از سال 1397 تا 1399 افزایشی چشمگیر داشت (از حدود 1,700 تن به بیش از 8,200 تن)، اما از سال 1400 به بعد کاهش یافت (به حدود 4,200 تن در 1401). این الگو تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تحریم‌های بین‌المللی، همه‌گیری کووید-19، تغییرات اقتصادی داخلی و نوسانات بازار جهانی قرار گرفته است. در ادامه، تحلیل گام ‌به‌گام ارائه می‌شود.:

1. افزایش اولیه (1397 تا 1399): تلاش برای ذخیره‌سازی و جبران کمبودها

در سال‌های1397 تا 1399، واردات  قراضه آلومینیوم افزایش یافت زیرا ایران پیش از تشدید تحریم‌ها، تلاش کرد تا ذخایر مواد اولیه را تأمین کند. تحریم‌های آمریکا از سال 2018 (پس از خروج از برجام) شروع شد و بخش فلزات را هدف قرار داد، که باعث شد شرکت‌ها قبل از محدودیت‌های شدیدتر، واردات را افزایش دهند. همچنین تقاضای داخلی بالا در صنایعی مانند خودروسازی و ساخت ‌و ساز، این افزایش را تقویت کرد. تولید آلومینیوم ایران در سال‌های 2018-2020 رشد داشت، اما وابستگی به واردات قراضه آلومینیوم برای بازیافت همچنان وجود داشت.

2. کاهش از سال 1400 به بعد: تأثیر تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری

تحریم‌های آمریکا در سال 2019  و تشدید آن در 2020 مستقیماً بخش آلومینیوم، فولاد و مس را هدف قرار داد و واردات فلزات را برای ایران پرهزینه و پیچیده کرد. این تحریم‌ها نه تنها صادرات ایران را محدود کرد، بلکه واردات را نیز از طریق فشار بر تأمین‌کنندگان خارجی و افزایش هزینه‌های معاملاتی تحت تأثیر قرار داد. تغییر به تأمین‌کنندگان جایگزین مانند چین باعث افزایش هزینه ها شد و حجم واردات را کاهش داد.

3. نقش همه‌گیری کووید-19 (1399 تا 1401)

کووید-19 از سال 2020 زنجیره تأمین جهانی را مختل کرد و واردات فلزات ایران را کاهش داد. ترکیب تحریم‌ها و همه‌گیری باعث شد اقتصاد ایران در سال‌های 2020-2021 انقباض یابد، با کاهش تقاضا و محدودیت‌های حمل‌ و نقل، واردات کلی ایران در این دوره کاهش یافت، که ضایعات آلومینیوم را نیز تحت تأثیر قرار داد.

به طور کلی بررسی داده‌ها و نمودارهای ارائه‌ شده نشان می‌دهد که واردات ضایعات آلومینیوم به ایران طی سال‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته است. این اطلاعات برای تصمیم‌گیرندگان صنعتی، خریداران و فروشندگان ضایعات آلومینیوم، منبعی کاربردی و قابل اتکا فراهم می‌کند تا استراتژی‌های تأمین خود را بهینه کنند.

۵ کشور اصلی صادرکننده ضایعات آلومینیوم به ایران

واردات ضایعات آلومینیوم به ایران عمدتاً از پنج کشور اصلی انجام می‌شود که سهم قابل توجهی در تأمین نیاز صنایع داخلی دارند. این کشورها شامل چین، امارات متحده عربی، عراق، آذربایجان و ارمنستان هستند و هر یک با توجه به موقعیت جغرافیایی، ظرفیت تولید و روابط تجاری، نقش مهمی در جریان واردات ایفا می‌کنند. در ادامه، به بررسی حجم واردات از هر کشور در بازه زمانی سال های 1397 تا 1402خواهیم پرداخت تا سهم هر یک در بازار ایران مشخص شود.

• عراق:

عراق بزرگ‌ترین صادرکننده ضایعات آلومینیوم به ایران محسوب می‌شود و نقش بسیار مهمی در تأمین نیاز صنایع داخلی دارد. بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که واردات ضایعات آلومینیوم از عراق از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ بالغ بر ۲۰ هزار تن بوده است. این رقم، سهم قابل توجهی از بازار واردات ضایعات کشور را تشکیل می‌دهد و نشان‌ دهنده جایگاه استراتژیک عراق به عنوان تامین ‌کننده اصلی این ماده حیاتی برای کارخانجات ایرانی است.

• امارات متحده عربی:

رتبه دوم در بازار واردات ضایعات آلومینیوم به ایران به امارات متحده عربی تعلق دارد. طی سال‌های اخیر، واردات ضایعات آلومینیوم از امارات حدود ۸ هزار تن برآورد شده است که نشان‌ دهنده نقش مهم این کشور به عنوان یکی از تامین‌کنندگان اصلی قراضه آلومینیوم برای صنایع ایرانی است. امارات با ظرفیت صادرات مستمر و زیرساخت ‌های مناسب، سهم قابل توجهی در تأمین نیاز بازار داخلی دارد.

• ارمنستان:

این کشور نیز در سال های 1397 و 1398 با حجم واردات 529 تن یکی دیگر از تامین کنندگان قراضه آلومینیوم برای ایران بوده است. ارمنستان به دلیل کیفیت مناسب ضایعات و دسترسی آسان، به عنوان سومین کشور مهم صادر کننده در این سالها بوده است و سهم قابل توجهی در تأمین نیاز صنایع ایرانی داشته است.

• آذربایجان:

آذربایجان طی سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ حدود ۹۷ تن ضایعات آلومینیوم به ایران صادر کرده است. این حجم نسبتاً محدود نقش مکملی در تأمین نیاز صنایع داخلی دارد و به ویژه برای مواقعی که نیاز به منابع جایگزین سریع است، اهمیت پیدا می‌کند.

• چین:

این کشور طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ حدود ۴۴ تن ضایعات آلومینیوم به ایران صادر کرده است. این میزان نسبتاً کم، نقش چین را در بازار واردات ضایعات آلومینیوم ایران محدود اما مکمل نشان می‌دهد.

نمودار دایره‌ای زیر، توزیع سهم این پنج کشور را به صورت تصویری نشان می‌دهد و امکان مقایسه سریع و روشن سهم هر کشور در بازار واردات قراضه آلومینیوم ایران را فراهم می‌کند.

مقایسه واردات ضایعات آلومینیوم از کشورهای مختلف نشان می‌دهد که سهم هر کشور در تأمین نیاز صنایع ایران به‌ طور قابل توجهی متفاوت است. عراق با بیشترین حجم صادرات، جایگاه استراتژیک خود را به عنوان تأمین ‌کننده اصلی حفظ کرده است، در حالی که امارات متحده عربی نیز با سهمی قابل توجه، نقش مهمی ایفا می‌کند. کشورهای ارمنستان، آذربایجان و چین حجم کمتری دارند اما به عنوان منابع مکمل، تنوع و پایداری در جریان واردات را تضمین می‌کنند.

صنایع و شرکت های مصرف کننده ضایعات آلومینیوم در ایران

واردات ضایعات آلومینیوم صرفاً با هدف ذخیره یا تجارت انجام نمی‌شود، بلکه این مواد نقش حیاتی در تأمین مواد اولیه صنایع مختلف داخلی دارند. استفاده از این ضایعات در چرخه تولید، هم به کاهش هزینه‌های صنایع کمک می‌کند و هم باعث پایداری در تأمین منابع آلومینیوم برای بخش‌های مختلف اقتصادی کشور می‌شود.

صنایع اصلی مصرف‌کننده قراضه آلومینیوم در ایران عبارتند از:

• صنایع ذوب و بازیافت آلومینیوم:

ضایعات وارداتی در این صنایع ذوب و به شمش یا آلیاژهای آلومینیوم تبدیل می‌شوند که پایه اصلی برای تأمین مواد اولیه دیگر بخش‌های صنعتی هستند.

• خودرو سازی و قطعه ‌سازی:

آلومینیوم بازیافتی در ساخت قطعات سبک، موتور، بدنه و اجزای مختلف خودرو کاربرد دارد و به کاهش وزن و افزایش بهره‌وری خودرو کمک می‌کند.

• ساختمان و صنایع ساختمانی:

از ضایعات آلومینیوم ذوب ‌شده در تولید پروفیل‌ها، در و پنجره‌های آلومینیومی، نماهای ساختمانی و تجهیزات عمرانی استفاده می‌شود.

• لوازم خانگی و تجهیزات الکتریکی:

بخش مهمی از بدنه لوازم خانگی، قطعات برقی و تجهیزات انتقال‌ دهنده‌ها با آلومینیوم بازیافتی ساخته می‌شود.

• بسته‌بندی و صنایع غذایی:

تولید ورق‌ها، قوطی‌ها و فویل‌های آلومینیومی که در صنایع بسته‌بندی و مواد غذایی کاربرد گسترده دارند.

کارخانه‌های متعددی در سراسر کشور با بهره‌گیری از این ضایعات، به تولید محصولات با کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید می‌پردازند. در جدول زیر نیز لیست برخی از این کارخانجات آمده است:

این صنایع و کارخانجات با اتکا به واردات ضایعات آلومینیوم، علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید، وابستگی به واردات شمش گران‌تر را نیز کاهش می‌دهند. بنابراین، واردات قراضه آلومینیوم به ‌عنوان یک مزیت اقتصادی برای ایران مطرح است و می‌تواند به تقویت رقابت ‌پذیری و پایداری صنایع داخلی کمک کند. این روند نه ‌تنها به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند، بلکه با کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید، به حفظ محیط ‌زیست نیز می‌انجامد.

واردات ضایعات آلومینیوم و خدمات بازار داخلی ایران ضایعات

در این مقاله روند واردات ضایعات آلومینیوم را طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰3 بررسی نمودیم. همانطور که دیدید، واردات قراضه آلومینیوم یکی از منابع اصلی تأمین مواد اولیه صنایع داخلی است و کشورهایی مانند عراق، امارات متحده عربی، ارمنستان، آذربایجان و چین سهم قابل توجهی در این فرآیند دارند. همچنین با مقایسه واردات ضایعات آلومینیوم از کشورهای مختلف مشخص شد که عراق به ‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده این محصول به ایران شناخته می‌شود و در مجموع سهم غالبی در بازار دارد. با این حال، اهمیت ضایعات آلومینیوم تنها به مرحله واردات محدود نمی‌شود، بلکه پس از ورود به کشور و ورود به چرخه معاملات داخلی است که نقش واقعی آن در اقتصاد آشکار می‌گردد. در اینجا، وجود یک مرجع معتبر برای شفاف ‌سازی قیمت‌ها و تسهیل مبادلات اهمیت پیدا می‌کند.

در همین راستا، ایران ضایعات به‌عنوان مرجع اصلی بازار داخلی ضایعات، خدمات گسترده‌ای ارائه می‌دهد:

• قیمت روز ضایعات آلومینیوم و سایر فلزات برای رصد لحظه‌ای تحولات بازار.
• ثبت آگهی رایگان خرید و فروش قراضه آلومینیوم برای ارتباط مستقیم میان فروشندگان و خریداران و استفاده  از امکاناتی نظیر بالابر آگهی، بیلیورد اختصاصی، جاdگاه ویژه و نشان ستاره برای افزایش بازدید در بازار رقابتی و سودآوری بیشتر.
• امکان ثبت بنگاه آنلاین برای قیمت گذاری و خرید ضایعات و معرفی کسب‌ و کار به فعالان این حوزه.
• ثبت و شرکت در مزایده ، که فضایی شفاف و رقابتی برای معاملات ضایعات فراهم می‌کند.

به این ترتیب، اگرچه واردات ضایعات آلومینیوم به ایران بخش مهمی از زنجیره تأمین صنایع کشور را تشکیل می دهد،  اما در سطح بازار داخلی، ایران ضایعات با ابزارهای نوین خود به فعالان صنعت کمک می‌کند تا از فرصت‌های موجود بهترین بهره را ببرند. همین حالا وقت آن است که از این فرصت بهره‌مند شوید: قیمت روز را ببینید، آگهی خود را رایگان ثبت کنید و در مزایدات شرکت کنید تا همیشه یک قدم جلوتر از بازار حرکت کنید.