فرآیند کوئنچ کردن و نکات مربوط به آن 

کوئنچ کردن چیست؟ 

منظور از  کوئنچ کردن، فرآیندی است که به کمک آن، فلز، سریعا خنک می شود و از دمای سخت کاری به دمای محیط یا دمای مورد نظر می رسد. به این کار، آبدهی نیز می گویند. با این کار می توان خواص مکانیکی برخی فلزات را به کمک عملیات حرارتی و بدون تغییر ترکیب شیمیایی آن‌ها تغییر داد.

کوئنچ کردن، سریع ترین روشی است که می تواند دمای فلز را بعد از عملیات حرارتی به دمای اتاق برگرداند. این کار جزو حساس ترین مراحل در عملیات حرارتی فولادهای ابزار و قالب به شمار می رود. البته باید اشاره کرد که سرعت سرد کردن فولاد های ابزار به میزان عناصر آلیاژی به کار رفته در آنها بستگی دارد. برای کنترل سرعت خنک سازی، باید محیط را متناسب با آلیاژها در نظر گرفت. 

نکات مهم برای کوئنچ کردن 

نکته مهمی که در مورد کوئنچ کردن باید به آن دقت شود این است که فلز مورد نظر قبل از اینکه کوئنچ شود باید به اندازه کافی در دمای سخت کاری بماند. در غیر این صورت، انجام عمل خنک سازی توصیه نمی شود.‌

بعد از اینکه سیکل، کامل شد، باید فورا عملیات تمپرینگ انجام شود. فلز را نباید طولانی مدت در دمای محیط نگه داشت.

بهتر است کلیه قطعات مربوط به یک محموله تولیدی، با یک روش، خنک شوند. قطعه هایی که نازک و طویل هستند هم باید به شکل عمودی کوئنچ گردند تا میزان خمش و پیچش آن‌ها کاهش یابد‌.

فرآیند کوئنچ کردن در چه محیط هایی  انجام می شود؟ 

فرآیند کوئنچ کردن را می توان در محیط های مختلفي از جمله، آب، هوا، روغن و مواد پلیمری انجام داد‌.

کوئنچ کردن در هوا

خنک سازی در هوا جزو روش های مرسوم می باشد. زیرا از نظر اقتصادی، مقرون به صرفه است. اما از آنجایی که قدرت هوای ساکن برای این کار کم است، به کمک کوره‌ های سخت‌کاری، هوا را فشرده می کنند تا فشار آن افزایش یابد.  

کوئنچ کردن در روغن 

خنک سازی فلز در روغن نسبت به هوا، سریع تر انجام می شود. اما در مقایسه با آب و آب نمک، سرعت پایین تری دارد. باید توجه داشت که امکان آتش سوزی در این روش برای فولاد داغ وجود دارد. بنابراین باید از روغنی استفاده شود که نقطه اشتعال لحظه های بالا دارد.

کوئنچ کردن در آب

کوئنچ کردن در آب نمک بهتر از آب خالص است. استفاده از آب نمک، علاوه بر اینکه سرعت بالاتری نسبت به روغن و هوا برای خنک سازی دارد، مانع از ایجاد حباب های هوا روی قطعه می شود. به همین دلیل سطح وسیع تری توسط آب نمک پوشش داده می شود.

کوئنچ کردن در مواد پلیمری

افزودن مواد پلیمری به آب جهت خنک نمودن فلزات روشی است که تقریبا از حدود پنجاه سال پیش تا کنون مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که شدت سردکنندگی آب، بالا بوده و برای بعضی از فولادها مناسب نمی باشد، و روغن هم به خاطر عدم برخورداری از سختی کافی و خطر آتش گرفتن، جوابگو نیست‌، استفاده از مواد پلیمری می تواند مناسب ترین محیط برای کوئنچ کردن باشد. 

کوئنچ کردن در مواد پلیمری چه مزایایی دارد؟ 

کوئنچ کردن خطر آتش سوزی را از بین مي برد. این عملیات در مقایسه با محلول روغن در آب، مقرون به صرفه تر است. علاوه بر این، شدت آسیب رسانی آن به محیط زیست  کم بوده و از این نظر حائز اهمیت می باشد.