نظر کنوانسیون بازل در مورد ضایعات باتری های سربی، اسیدی

معرفی اجمالی كنوانسيون بازل

بازل، نام یکی از شهرهای سوئیس می باشد. منظور از کنوانسیون بازل، معاهده ای است که در این شهر بسته شده. معاهده مذکور مربوط به 23 سال پیش یعنی سال 1989 می باشد. محور و موضوعیت آن هم در خصوص کنترل انتقال پسماندهای خطرناک بود. در واقع طبق این کنوانسیون که با حضور سی و کشور مختلف از سراسر دنيا بسته شد، بنا شد از حمل و نقل پسماندهای خطرناک به کشورهایی که تکنولوژی با افت آنها را ندارند، جلوگیری شود.

سه سال بعد یعنی در سال 1992، عمل به این معاهده اجباری شد. در حال حاضر هم صد و پنجاه کشور عضو این کنوانسیون شده اند.

انگیزه اصلی برای تشکیل کنوانسیون بازل

انگیزه اصلی برای تشکیل کنوانسیون بازل از جایی شکل گرفت که برخی از کشورهای صنعتی،  پسماند های مضر و خطرناک خود را به کشور های در حال توسعه منتقل می کردند. از این رو برای نظارت و ممانعت از این کار، این کنوانسیون تشکیل شد. 

ساختار سازمانی کنوانسیون بازل

کنوانسیون بازل از یک شورا و یک دبیرخانه تشکیل شده است. این سازمان در ژنو سوئیس مستقر است.

لازم به ذکر است که کشور ما هم از سال 1371 به عضویت این کنوانسیون درآمد و یک سال بعد آن را اجرایی نمود. مسئولیت آن هم بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است. اقدامات مختلفی هم در این راستا صورت گرفته، از جمله نظارت بر حمل مواد خطرناک و شیمیایی به منظور حفظ سلامت شهروندان. 

 تعداد زیادی از وزارتخانه ها به ویژه وزارت بهداشت، دفاع، جهاد کشاورزی، صنایع، بازرگانی، معادن و فلزات، نفت، امور خارجه، مسکن و شهرسازی و سازمان انرژی اتمی عضو آن می باشند.

نظرکنوانسیون بازل در رابطه با باتری های سربی، اسیدی 

یکی از پسماند ها و ضایعات خطرناک که کنوانسیون بازل در مورد حمل و نقل و جابه جایی آن اهمیت زیادی قائل می باشد، ضایعات باتری های سربی اسیدی است. چرا که سرب به عنوان یک ماده خطرناک شناخته می شود. از این رو طبق پیمان مذکور، واردات و صادرات آن باید مطابق با مفاد معاهده و منوط به مدیریت زیست محیطی مناسب صورت گیرد. بنابراین لازم است حتما از مراجع ذی صلاح، مجوزهای لازم اخذ گردد. با این تفاسیر، افرادی که بدون دریافت مجوز اقدام به واردات ضایعات باتری های سربی، اسیدی می کنند، مرتکب تخلف شده اند. 

دستورالعمل های فنی کنوانسیون برای بازیافت باتری های سربی، اسیدی 

کنوانسیون مذکور می گوید بازیافت باتری های سربی اسیدی باید شامل سه مرحله شکستن،  احیـاء سـرب و تصفیه سرب باشد. 
فرایند شکستن، توسط صفحات خودکار انجام می شود تا مانع از تماس انسان با آنها شود.    

فرایند احیاء سرب به دو صورت انجام می شود: روش اول پیرومتالورژیـک یـا ترکیـب-احیـا و روش دوم فراینـدهای هیـدرولوژیک یـا روش های الکتریکی. البته می توان از ترکیب هر دو روش هم استفاده نمود. 
   برای تولید سرب خالص باید عملیات تصفیه روی آن انجام شود تا ترکیبات مختلف از جمله آنتیموان، مس، قلع و آرسنیک آن جدا گردد. برای این منظور سرب را در دمایی بین 327 تا 650 درجه سانتی گراد ذوب می کنند و با افزودن معرف هایی، ناخالصی های آن جدا می شود.