صادرات، کلیدی برای اقتصاد کشور یا قفلی برای آن؟

تحریم ها، گرانی، شیوع کرونا، منازعات سیاسی و بسیاری از مسائل و تنش های دیگر صنایع مختلف کشور را تحت تاثیر قرار داده است. صنایع فولادی از جمله صنایعی هستند که به نوبه خود بار زیادی از صنعت کشور را به دوش می کشد. اما متأسفانه خبرها حاکی از مشکلات این صنعت در حوزه تامین مواد اولیه است. کارشناسان و تحلیل گران، تدوین برنامه ای جامع برای این صنعت مادر را الزامی می دانند. ذوب آهن اصفهان که از پیشتازان این عرصه می باشد، نیز با چنین مشکلی دست و پنجه نرم می کند و حجم بسیار عظیمی از سرمایه، به خاطر کمبود مواد اولیه، بلا استفاده مانده است.

مدیرعامل این شرکت نیز در مجمع عمومی عادی سالیانه که در تیرماه سال جاری برگزار گردید از این مشکل خبر داد و عنوان کرد جلوگیری از خام فروشی با اعمال نظارت های بیش از پیش وزرات صنعت، معدن و تجارت می تواند این مشکل را مرتفع سازد. هرچند که صادرات سنگ های معدنی تا حدی کاهش یافته اما مشکل دیگری نیز رونق و پویایی این شرکت را تهدید می کند و آن مربوط به تعجیل معادن و تبدیل سنگ آهن به کنسانتره و گندله است. این کار صرفه اقتصادی بیشتری برای تولیدکنندگان دارد.

بنابراین همیشه صادرات، موجب مشکل گشایی اقتصادی نخواهد بود. چرا که با خام فروشی و صادرات مواد اولیه، چرخ صنعت داخلی نمی چرخد و تبعات مختلفی از جمله بیکاری را به دنبال خواهد داشت. عدم تولید داخلی با وابستگی به سایر کشورها برابر بوده و با واردات محصولات مختلف صنعتی از سایر کشورها، ارز زیادی از کشور خارج می شود. بنابراین هزینه های ناشی از این صادرات نسبت به درآمد حاصل از آن بیشتر خواهد بود.

سرپرست سابق وزارت صنعت معدن و تجارت، مدرس خیابانی، وعده هایی مبنی بر ممنوعیت صادرات سنگ های معدنی را به فولادسازان می داد، اما از آنجایی که نتوانست رأی اعتماد را از مجلس بگیرد، با کنار رفتن از سمت خود، .عده هایش نیز با خودش کنار رفتند و همچنان ذوب آهن اصفهان، بابت تامین مواد اولیه برای راه اندازی کوره شماره یک نگران است.

محمدجعفر صالحی، معاون خرید شرکت ذوب آهن اصفهان نیز از آگهی فراخوان این شرکت برای شناسایی تامین کنندگان کنسانتره زغال سنگ، برای واحد پی سی آی، پروژه تزریق پودر زغال برای کوره های ۲ و ۳ ذوب آهن خبر داد. همچنین مدیریت وزارت صمت، بدون حضور وزیر را از مشکلات این بخش عنوان کرد.

وی همچنین نوسانات قیمتی را آفتی برای ذوب آهن عنوان نمود که آرامش را از آن گرفته است به نحوی که نه بهره بردار و نه مصرف کننده، تکلیف خود را می دانند. علاوه بر این، صادرات ار زقبای اصلی ذوب آهن بوده و به دلیل اینکه از لحاظ اقتصادی برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه تر است، دغده ای برای تامین نیاز داخل نخواهند داشت. صالحی استفاده از مواد اولیه ای که در حاضر موجود است برای هر سه کوره شماره یک، دو و سه را صرفاً اتلاف وقت و سرمایه و انرژی خواند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان در این خصوص گفت: عدم آینده نگری و کوتاهی فولادی ها برای تامین مواد اولیه در سال های گذشته مثلا 10 سال قبل، دلیل مشکلی است که امروز با آن مواجه هستند.

قاضی عسگر، بهره برداری از معادن داخلی و افزایش استخراج از آنها را راهکاری برای حل این مشکل عنوان کرد. اصلاح و ایجاد تغییرات دانه بندی آنها نیز در دستور کار قرار دارد. برای این کار، از مراکز دانشگاهی و محققین می توان کمک گرفت.

علی بختیار نماینده سابق شهرستان های گپایگان و خوانسار نیز خام فروشی را بلای جان کشور دانست و تکرار اشتباه در صنعت نفت و گاز را برای صنعت فولاد نادرست خواند. چرا که در سال های آتی، مشکلات بیشتری ایجاد خواهد کرد. همچنین ضرورت سیاست گذاری دولت به منظور مهیا نمودن شرایط برای سرمایه گذاری بخش خصوصی را راه حلی برای برون رفت از وضعیت فعلی برشمرد. رقابت دولت با بخش خصوصی، سبب عدم حمایت از این بخش می شود، در حالیکه این رویه درست نیست.