آیا مس به فلزی گرانبها تبدیل می شود؟

تقاضای مس به عنوان شریان حیاتی توسعه صنعتی و تولید انرژی های پاک، در آستانه جهشی بی ‌سابقه قرار گرفته است. گزارش حاکی از آن است که این رخدادها نه صرفاً یک پیش بینی، بلکه یک هشدار استراتژیک به دولت ‌ها، سرمایه گذاران و ذی‌ نفعان زنجیره تأمین جهانی است.

دکتر مجید بخشنده، مدیر عامل پابا تجارت در این خصوص بیان کرد: بررسی ‌ها نشان می‌ دهد که احتمالا تقاضای جهانی برای مس تا سال ۲۰۳۵ میلادی، رشدی معادل ۲۴ درصد را تجربه خواهد کرد و از سطح فعلی به ۴۲.۷ میلیون تن در سال می ‌رسد؛ افزایشی که معادل ۸.۲ میلیون تن ظرفیت جدید را می طلبد. به گفته وی این رشد، دیگر صرفاً تابعی از توسعه اقتصادی سنتی نیست، بلکه از الگوهای جدیدی نشأت می ‌گیرد که بازار را وارد فاز «عدم انعطاف قیمتی» کرده است.

عوامل کلیدی در تبدیل مس به فلزی گرانبها 

دکتر بخشنده چهار عامل کلیدی را در تبدیل مس به فلزی گرانبها و استراتژیک دخیل دانست:

•  هوش مصنوعی
•  تولید انرژی های پاک
• صنعتی شدن آسیا
• افزایش هزینه‌های دفاعی

مدیر عامل پایا تجارت، نقش هر یک از این محرک های نوین بر رشد تقاضا و تبدیل مس به فلزی استراتژیک را به تفکیک، تشریح نمود.‌

 هوش مصنوعی و مس

دکتر بخشنده در ادامه افزود: گسترش شتابان هوش مصنوعی (AI)، مراکز داده را به کانون جدید مصرف مس تبدیل کرده است. برآوردها حاکی از آن است که مصرف برق این مراکز تا ۲۰۳۵ به ۲۲۰۰ تراوات‌ ساعت افزایش می‌ یابد. این نیاز عظیم به برق، مستقیماً تقاضای مس برای توسعه زیرساخت ‌های شبکه را تا ۱.۱ میلیون تن در سال تا ۲۰۳۰ بالا خواهد برد.

 تولید انرژی های پاک

حرکت جهانی به سمت انرژی های پاک و اهداف کربن زدایی، نقش مهمی در تغییر الگوی مصرف مس دارد. تقاضای مس در بخش انرژی از ۱.۷ میلیون تن در سال به ۴.۳ میلیون تن تا ۲۰۳۵ افزایش خواهد یافت که نشان‌ دهنده نرخ رشد سالانه ۱۰ درصدی است.

بخشنده در ادامه افزود: به ‌طور مشخص، هر خودروی برقی تا چهار برابر بیشتر از یک خودروی معمولی مس مصرف می کند. علی رغم پیشرفت ‌ها در فناوری باتری، تقاضای مس در زیرساخت‌های شارژ، شبکه‌ ‌های هوشمند و ژنراتورهای تجدید پذیر، همچنان بالا باقی خواهد ماند و پیش بینی می‌شود صرفاً تقاضای مرتبط با خودروهای برقی تا ۲۰۳۵ دو برابر شود.

  صنعتی شدن آسیا

وی اظهار داشت: در سطح منطقه ‌ای، قاره آسیا، به ویژه هند و کشورهای جنوب شرق آسیا، موتور اصلی رشد مصرف خواهند بود. با سرعت گرفتن صنعتی شدن، این مناطق بیش از ۳.۳ میلیون تن در سال به تقاضای جهانی مس خواهند افزود. مصرف سرانه پایین مس در این کشورها، ظرفیت رشد بلند مدت را تضمین می کند.

 افزایش هزینه ‌های دفاعی 

دکتر بخشنده، عامل دیگر تبدیل مس به فلزی گرانبها را افزایش هزینه‌ های دفاعی پس از تحولات ژئوپولیتیکی عنوان کرد (مانند افزایش بودجه دفاعی اروپا تا ۳.۵ درصد تولید ناخالص داخلی). این روند، چه در تجهیزات نظامی و چه در زیرساخت‌های مقاوم شبکه و ارتباطات، فشاری آرام اما مؤثر (حدود ۲۵ تا ۴۰ هزار تن در سال) بر بازار عرضه وارد می کند.

 چالش های تأمین مس 

دکتر بخشنده همچنین به چالش های پیش رو برای تامین مس نیز اشاره نمود.‌ به گفته وی تأمین این حجم از رشد تقاضای مس تا نه سال آتی نیازمند افزایش بالغ بر هشت میلیون تن ظرفیت استخراج جدید و ۳.۵ میلیون تن مس بازیافتی می باشد.‌

طبیعتا این کار با مشکلات متعددی مواجه خواهد بود. اگر اختلالات سالانه در معادن فقط یک درصد افزایش یابد یعنی میزان عرضه در بازار حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن کم خواهد شد. به این ترتیب کاهش عرضه بر افزایش قیمت مس تأثیر مستقیم خواهد داشت. انتظار می رود قیمت مس برای مدت زمانی طولانی، بالا بماند.

بنابراین لازم است دولت ‌ها و سرمایه‌ گذاران غربی، با ارائه انگیزه‌ های مالیاتی و سرمایه ‌گذاری مستقیم در اکتشافات و پروژه‌های پر ریسک معدنی، امنیت زنجیره تأمین را تضمین کنند. این اقدامات پیشگیرانه، تنها راهکار برای مقابله با بحران کمبود مس و نوسانات شدید قیمتی در دهه آتی است.