ضایعات منسوجات و چرم

ضایعات منسوجات و چرم

آمار ضایعات ایران نشان می دهد هرساله یک میلیون تن ضایعات منسوجات دور ریخته می شود به طوری که این ضایعات در حدود 3 درصد پسماندهای خانگی را تشکیل می دهند.

ضایعات منسوجات، ضایعات پرز قالی، ضایعات دوک های نساجی، ضایعات کیف و کفش و انواع کفپوش ها، ضایعات پارچه های مبلی و... از جمله موارد ضایعات این دسته محسوب می شوند.

ضایعات منسوجات و چرم به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

• ضایعاتی که توسط مصرف کننده و به صورت منسوجات کهنه تولید می شود
• ضایعات و زائداتی که از فرایندهای کارخانه ها و کارگاه های نساجی حاصل می شود.

به طور متداول ضایعات منسوجات سوزانده شده و در محلی دفن می شوند. اما جهت حفاظت از آلودگی محیط زیست و سوزاندن این مواد بازیافتی، بازیافت ضایعات منسوجات و چرم می تواند گامی مهم در زمینه استفاده مجدد از محصولات ضایعاتی باشد.

به منظور بازیافت ضایعات منسوجات و چرم ابتدا آن ها را جمع آوری نموده سپس براساس نوع فرایند بازیافتی و توسط افراد ماهر و آشنا به جنس منسوجات طبقه بندی می شوند. معمولا چهار روش برای بازیافت ضایعات منسوجات و چرم استفاده می شود:

الف- تبدیل ضایعات به سوخت

در این روش از بازیافت ضایعات منسوجات و چرم، فرایندهای پیرولیز، هیدرولیز، گازی کردن و... انجام می شود. به عبارتی ضایعات در این فرایندها حرارت دیده و در دماهای بسیار بالا به مولکول های کوچکتر تبدیل می شوند.

ب- سوزاندن ضایعات

سوزاندن ضایعات منسوجات و چرم یکی از متداولترین راه ها برای از بین بردن این دسته از ضایعات است. در حال حاضر با توجه به عدم توجه کافی به بازیافت ضایعات این راه بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است.

ج- بازیافت شیمیایی

به منظور بازیافت شیمیایی ضایعات منسوجات و چرم، فرایند شیمیایی و پلیمریزاسیون مجدد بر روی مونومرهای حاصله انجام می شود.از این روش برای بازیافت منسوجات پلی استری و نایلونی استفاده می شود. الیاف حاصله از این روش کیفیت بسیار مطلوب و مناسبی دارند همچنین بازیافت شیمیایی ضایعات به انرژی زیادی نیز نیاز دارد

د- بازیافت فیزیکی

در بازیافت فیزیکی ضایعات منسوجات و چرم ابتدا ضایعات ریز ریز شده و جهت ذوب شدن وارد دستگاه اکسترودر می شود تا به رشته های پلیمری تبدیل شود. این رشته های پلیمری پس از سرد شدن به قطعات ریزتری تبدیل می شود. این فرایند نسبت به بازیافت شیمیایی فرایندی ارزان و به صرفه است.

از جمله مشکلاتی که بر سر راه بازیافت ضایعات منسوجات و چرم است عبارت است از:

• بسیاری از ضایعات منسوجات از جنس پلی استر و پنبه بوده که بازیافت آن ها مشکل است.
• میزان لکه پذیری منسوجات بازیابی شده بیشتر از منسوجات دست اول است.
• در حال حاضر هزینه صرف شده برای بازیافت ضایعات زیاد می باشد و چندان مقرون به صرفه نیست.
• تکنولوژی پیشرفته و مناسب به منظور بازیافت ضایعات در حال حاضر در ایران وجود ندارد.