ضایعات الکتریکی/ الکترونیکی

ضایعات الکتریکی - الکترونیکی

در دهه گذشته چگونگی رفتار با ضایعات الکتریکی و الکترونیکی نگرانی های زیادي را در جهان به وجود آورده است. ضایعات الکترونیکی یکی از گروه زباله هاي جامد شهري است که سریعترین رشد را داشته و به همین دلیل است که شهرداري ها موظف به یافتن راهکارهاي جدي در مورد آنها هستند و در صورت عدم برخورد مناسب با این موضوع انتظار ورود مواد سمی بسیار خطرناك به محیط زیست و همچنین از بین رفتن پتانسیل هاي اقتصادي، اجتماعی و زیست محیطی فراوانی را باید داشت. دانستن جذابیت اقتصادي آن به عنوان منبع ارزشمندي از مواد اولیه از یک سو و اثرات بسیار زیان بار آن بر اکوسیستم از سوي دیگر، مدیریت ضایعات الکترونیکی و الکتریکی را به وجد می آورد که چگونه این مواد را به چرخه اقتصاد دوباره وارد کرده و چه استراتژيهاي رفتاري را باید به کار گیرند تا زنجیره مطمئنی را به همین منظور شکل داده و تحت تأثیر قرار دهند.

در دهه هاي قبل روش های سنتی مانند سوزاندن و در زمین مدفون کردن غالب بودند گرچه بازیافت، تولید مجدد و به کارگیري دوباره، اخیراً بسیار مورد استقبال قرار گرفته و تمجیدها راجع به عملیات بازیافت چندین برابر شده است. آشکارترین و ساده ترین دلیل، جلوگیري از اتلاف سرمایه ها و کمبود زمین لازم براي مدفون کردن ضایعات بوده است. کم شدن و از بین بردن غیرقانونی ضایعات و تأثیرات زیست محیطی بازیافت از دیگر دلایل حیاتی پشتیبان بازیافت و استفاده مجدد میباشند. اقتصاددانان به پتانسیل هاي بسیار به کارگیري روش بازیافت در اشتغال زایی و سودآوري فراوان آن در مقایسه با سایر روشها تکیه میکنند که میتواند به موفقیتهاي اقتصادي زیادي ختم شوند به دلیل اینکه منابع اولیه همیشه و در همه جا محدود هستند.

به همین دلایل، اصلاً باعث شگفتی نیست که بدانیم در کشورهاي صنعتی و در حال حاضر بازیافت نقش کاملاً برجست اي در فرآیندهاي پایان عمر محصولات به دست آورده است. هنگامی که کیفیت استراتژي هاي بازیافت مورد داوری قرار میگیرد چندین خصیصه کلیدي براي فرآیندهاي بازیافت باید در نظر گرفته شوند که از جمله میتوان به جداسازي، جابه جایی درست مواد خطرناك، امنیت کارگران و استانداردهاي سلامتی، عمق انجام عملیات بازیافت ، نرخ هاي بازیافت و درجه به کارگیري مجدد مواد اشاره کرد. شواهد نشان میدهند که مدیریت پایان عمر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در کشورهاي اروپایی، آمریکاي شمالی و بعضی کشورهاي آسیایی به پیشرفتهاي مناسبی رسیده است ولی در خاورمیانه به صورت کلی نادیده گرفته شده است که این از نقطه نظر زیست محیطی بسیار خطرناك بوده و علاوه بر آن پتانسیل هاي اقتصادي فراوانی را به هدر میدهد. بنابراین اهمیت موضوع بازیافت الکترونیکی و الکتریکی وغیرقابل انکار است.

ضایعات الکتریکی و الکترونیکی تجهیزات یا موادي هستند که مالک، آنها را از رده خارج میکند یا قصد این کار را داشته و یا نیاز است که آنها قصد این کار را داشته و یا نیاز است که آنها را از رده خارج کند. تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی هنگامی به پایان عمر خود میرسند که از لحاظ فیزیکی، محصول از محدوده مصرف کننده به محدوده مدیریت پایان عمر آن انتقال یابد. این انتقال تجهیزات کهنه یا خراب را به ضایعات تبدیل میکند تا این که از بین چندین روش رفتار با ضایعات یکی براي برخورد با آنها انتخاب شود. محدوده مصرف کننده جایی است که مصرف کننده اثر زیادي بر جریان تجهیزات الکتریکی داشته و محدوده مدیریت پایان عمر مکانی است که مدیریت ضایعات تأثیر زیادي بر روي جریان ضایعات الکتریکی دارد.
در این گزارش سرنوشت پایان عمر ضایعات به چند رده طبقه بندي میشوند که از جمله میتوان به دفن مستقیم در خاك، سوزاندن، تولید مجدد، تعمیر و یا استفاده مجدد، اشاره کرد.

ضایعات الکترونیکی ترکیبی بسیار پیچیده از فلزات اساسی و پلاستیکها هستند. بعد از تخریب و جداسازي اجزا، ضایعات به قطعات کوچک خرد میشوند. بیشتر مراکز بازیافت عملیات خرد کردن را به وسیله دستگاههاي خردکننده بزرگ مانند چکشهاي آسیابی بزرگ و ماشین ابزارهاي خردکننده قوي انجام میدهند. تکنولوژيهاي جداسازي بر پایه خواص ویژه مواد یا ذرات ضایعاتی خرد شده شکل گرفته اند. تکنولوژيهاي مدرن تخریب اغلب ترکیبی از هر دو روش هستند. مثال هایی براي تکنیک هاي مرتب کردن ذرات ویژه، غربال کردن، جداسازي با هوا، جداسازهاي مغناطیسی، ابزار شناورسازي و جداسازهاي هستند. در این میان مرتبسازي نوري روز به روز توجه بیشتري را به خود جلب Eddy با جریان میکند. براي مدلسازي مالی بخش خرد کردن و جداسازي ضایعات، یک مرکز بازیافت با تجهیزات پایه اي و ساختار مدیریتی حمایتی به عنوان پیش فرض در نظر گرفته شده است که اجازه تحلیل درآمد و هزینه نسبتاً دقیق را میدهد.