انواع شیشه و کاربردهای آن

انواع شیشه براي مصارف گوناگون در ضخامت ها، رنگ ها و طرح های مختلف تولید می شود. این شیشه ها با توجه به شرایط منطقه ای و نظر مصرف کننده می توانند مقدار نور، انرژي خورشید، حرارت و صدا را کنترل نمایند . انواع شیشه ضمن کنترل پارامترهای مذکور ، شیک بوده و در طول سال های متمادی تغییرکیفیت نمی دهند. از شیشه می توان جهت نمای ساختمان ها و یا به صورت درب ، پارتیشن ، اطاقک شیشه ای ، دکور داخل ساختمان ، میز شیشه ای و به عنوان نرده استفاده کرد.

شیشه های آبدیده (سکوریت) 

انوع مختلف شیشه را می توان به صورت سکوریت (ایمن شده) تبدیل نمود. در سکوریت کردن، شیشه ها تحت اثر عملیات حرارتی قرار می گیرند. عملیات  حرارتی به شیشه خواص مکانیکی بسیار خوبی می دهد ، مقاومت آن افزایش پیدا کرده و در موقع شکستن، شیشه های آبدیده به تکه های کوچک تقسیم شده و احتمال بریدگی را کاهش می دهد.

• شیشه های دوباره حرارت دیده : شیشه هایی که موقع خروج از کوره دوباره گرم شده که تنش های داخلی آن ها از بین برود.
• شیشه های کنترل کننده نور و حرارت خورشید

شیشه های رنگی غیر انعکاسی 

این شیشه ها ضمن کاهش حرارت، تیزي نور آفتاب را هم می گیرد و اجازه می دهند نور طبیعی مورد نیاز وارد ساختمان شود. این نوع شیشه ها در ضخامت ها و رنگ های مختلف وجود دارد که به شرح ذیل می باشد. البته درجات کنترل نور و حرارت آن ها با هم متفاوت است، ضمنا شیشه های مذکور به صورت سکوریت نیز قابل استفاده است.

شیشه منعکس کننده نور خورشید ( SUN – REFLECT)

یک نوع شیشه به صورت مخصوص تولید می شود تا بتواند درصد بسیار بالایی از نور خورشید را منعکس نماید. این شیشه در ضخامت 6 میلی متر و رنگ های ساده و خاکستری وجود دارد. وقتی در نمای ساختمان استفاده می شود به صورت نقره ای به نظر می رسد.

شیشه پارلیو (PARELIO)

شیشه های مختلف به ضخامت های 12-10-8-6 را می توان موقع سکوریت کردن با استفاده از مواد شیمیایی حالت انعکاس خاصی به آن ها داد به طوری که می تواند درصد بالایی از پرتو ماورای بنفش و مادون قرمز را منعکس نماید. (از 42 تا 80 درصد) پارلیو با دو ترکیب 24 و 50 انجام می شود. رویه منعکس کننده پارلیو 24 می تواند به طرف داخل یا خارج باشد ولی رویه منعکس کننده شیشه پارلیو 50 باید به طرف داخل باشد (غیر از شیشه ساده پارلیو) پارلیو چون موقع سکوریت شدن ایجاد می شود قابل برش نمی باشد.

شیشه جام رفلکس (منعکس کننده REFLECT)

این نوع شیشه بصورت جام منعکس کننده نور بوده و می تواند به صورت سکوریت نیز مورد استفاده قرار گیرد. تفاوت این نوع شیشه با شیشه پارلیو در این است که شیشه پارلیو موقع سکوریت شدن به صورت منعکس کننده در می آید. البته درجات کنترل نور و حرارت این دو نوع شیشه متفاوت است. این نوع شیشه در ضخامت های 5-6-8-10 میلی متر و رنگ های مختلف تولید می شود. هنگام کار با شیشه باید مواظب بود تا سطح منعکس کننده خراش بر ندارد.

شیشه شاهکار انعکاس (REFLECYA – COOL)

این شیشه به گونه ای تولید می گردد که بتواند درصد بالایی از نور و انرژی خورشید را منعکس و جذب نماید و رنگ و زیبایی مورد نظر را به ما بدهد. این نوع شیشه هزینه تهویه داخل ساختمان را به حداقل می رساند. وقتی این نوع شیشه در نمای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد داخل ساختمان از ساختمان های روبه رو قابل رویت نمی باشد. این شیشه در سه نوع استاندارد تولید می شود. به طوری که بتواند 8 % ، 14 % و 20 % نور را به داخل ساختمان انتقال دهد. این شیشه در رنگ ها و ضخامت های ذیل تولید می شود.

شیشه هاي دو جداره 

سیستم شیشه دو یا چند جداره قطعه اي است شامل دو یا چند لایه شیشه که به طور موازی در فواصل مساوی از یکدیگر قرار گرفته اند و توسط فاصل (اسپیسر) در دور تا دور آن، از هم جدا شده اند. در فضاي بین شیشه ها هوا یا گازهاي خاص بدون رطوبت با فشاري تقریبا مساوی فشار هوای بیرون وجود دارد. در شیشه های دوجداره غالباً از اسپیسرهای آلومینیومی استفاده می شود که درون اسپیسر را با ماده رطوبت گیر پر میکنند که این ماده سبب جذب رطوبت هوای ما بین دو شیشه می گردد و توسط مواد درزگیر مناسب، کاملا آب بندی شده است و در داخل فاصله های استاندارد از مواد جاذب رطوبت استفاده می گردد. در شیشه های دو جداره می توان از انواع شیشه های معمولی، رفلکس، رنگی، سکوریت و لمینت استفاده کرد.

خصوصیات شیشه دوجداره

• کاهش اتلاف انرژی 
  - کاهش آلودگی های صوتی 
  - جلوگیری از نم زدگی شیشه
  - ایمنی بیشتر نسبت به پنجره های تک جداره

بنابراین استفاده از شیشه هاي دو جداره در پنجره ساختمانها برتری های انکار دارد. حفظ انرژی و حفاظت محیط زیست، مقایسه ضریب انتقال حرارت براي شیشه های مختلف که در پنجره ساختمان ها استفاده میشوند و همچنین میزان مصرف سوخت سالانه که تولید کننده گازهای زیان آور براي محیط زیست مانند CO2 می باشد بیانگر این واقعیت است که استفاده از شیشه هاي دو جداره در ساختمان ها تا چه اندازه اهمیت دارد SO2 میزان صرفه جویی سوخت براي یک آپارتمان مسکونی که حدود سی متر مربع پنجره داشته و در آن ها از شیشه دو جداره با گاز آرگون استفاده شده باشد سالانه 1500 لیتر می باشد که در این حالت تولید گازهاي آلاینده نیز تا حدود 70 درصد کاهش می یابد.
استفاده بهینه از نور روز وکنترل انرژی، در مناطق گرمسیر با استفاده مناسب از شیشه هاي رنگی و رفلکس در پنجره هاي دو جداره میتوان میزان عبور نور ورودي را به دلخواه از حدود 8 تا 76 درصد نور تابیده شده کنترل نموده وانتقال انرژی از خارج به داخل نیز می تواند از 25 درصد تا حدود 61 درصد کل انرژي تغییر نماید همچنین برای مناطق سردسیر می توان با استفاده از یک لایه شیشه پوشش دار انرژي داخل را نیز حفظ نمود.

شیشه هاي ایمنی 

شیشه ایمنی به سختی می شکند و در مقابل نیروهای ناشی از ضربه انفجار، باد و زلزله مقاومت نموده و یا در صورت شکسته شدن به قطعات کوچک تبدیل می گردد به نحوی که خسارات جانی و مالی حادثه را به حداقل می رساند. تغییرات بعدی روی شیشه ایمن شده ممکن نمی باشد بنابراین باید در تهیه نقشه های اجرایی ساخت این نوع شیشه دقت کافی بعمل آید. خواص مختلف در شیشه های ایمنی باعث گردیده که استفاده از یک لایه شیشه ساده تخت در کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان تقریبا منسوخ شود.
شیشه ایمنی با انجام عملیات حرارتی بر روی شیشه معمولی تولید می گردد. شیشه را با توجه به ضخامت و شکل مسطح یا خم آن تا حدود 600 الی 730 درجه سانتی گراد حرارت داده سپس آن را با دمش هوا با فشار 2 تا 6 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع به سرعت و به طریقی سرد میکنند که تنش فشاری در سطح و کششی در مرکز شیشه باقی می ماند. این فرآیند باعث می گردد استحکام شیشه بالا رفته و نسبت به ضربه خمش وتنش های حرارتی مقاومت زیادی نشان دهد. مقاومت خمشی شیشه معمولی حدودا 300 تا 400 کیلوگرم نیرو بر سانتیمتر مربع می باشد ولی این عدد براي شیشه ایمنی 1200 تا 2000 است.

کاربرد شیشه ایمن شده

شیشه ایمن شده به دلیل مقاومت مکانیکی بالا در ساخت پوشش نما و ورودی ساختمان های مسکونی، اداري، تجاري و ورزشی، بانک ها، هتل ها و سایر ساختمان های پرتردد، ویترین فروشگاه ها، پارتیشن ها، شیشه های رومیزی، وسایط نقلیه عمومی و... کاربرد وسیعی دارد. همچنین به دلیل مقاومت حرارتی مناسب وجنبه های ایمنی از آن براي ساخت شیشه های درب اجاق ها و بخاری های گازی و.. استفاده می گردد. شیشه دو جداره به دلیل حفظ انرژي حرارتی و برودتی داخل، تجاري و... به جهت کاهش آلودگی در پنجره ساختمان بیمارستان ها، کتابخانه ها، موزه ها وساختمان های حاشیه خیابان های پرتردد و یا نزدیک فرودگاه ها کاربرد وسیع دارد. همچنین براي ایمنی و آسایش بیشتر پنجره های وسایل نقلیه عمومی مانند واگن های قطار واتوبوس های بین شهری نیز به شیشه هاي دو جداره مجهز می گردند.

انواع دیگر

غیر از مواردی که ذکر شد انواع دیگر شیشه براي مصارف گوناگون وجود دارد. این شیشه ها عبارتند از ضد آتش ، شیشه طلقی، ضد گلوله، شیشه حافظ مواد رادیو اکتیو، شیشه هاي نقش دار براي دکوراسیون داخلی ساختمان، آجر شیشه ای ، شیشه های ویترین، ، شیشه خم براي اتومبیل وساختمان، شیشه ضد صدا ، شیشه ضد دزد، ، شیشه مخصوص پشت بام کارگاه ها و شیشه هاي مسلح (سیم دار)

شیشه مسلح

براي آن که شیشه داراي مقاومت بیشتری در مقابل ضربه داشته باشد آن را مسلح می کنند بدین طریق که یک صفحه توري سیمی بین دو لایه شیشه قرار می دهند. این نوع شیشه بیشتر به طریقه ریخته گری تهیه می شود بدین طریق که اول شیشه مذاب را روي سینی مسطحی که به همین منظور تهیه شده است می ریزند. ضخامت این لایه نصف ضخامت شیشه ایست که می خواهند تهیه کنند آنگاه روي آن توری سیمی که از قبل آماده شده است پهن می کنند آنگاه بلافاصله لایه دوم شیشه مذاب را روي آن می ریزند، کمی صبر می کنند که شیشه مذاب حالت خمیري به خود بگیرد و آن گاه آنرا به طریقه نورد یا غلتک بصورت شیشه مشجر و یا ساده در می آورند ضخامت شیشه هاي مسلح 4 تا 6 میلی متر می باشد و بیشتر براي درب های ورودی و یا کارگاه ها و... که امکان ضربه زدن به شیشه وجود دارد مصرف می نمایند.

شیشه ضد گلوله

اگر چندین لایه شیشه و پلاستیک را طوری به همدیگر چسبانند که ضخامت آن بین 30 تا 60 میلی متر شود این شیشه می تواند ضربه ناشی از اصابت گلوله را تحمل کرده و سوراخ نشود.پلاستیک درون لایه ها معمولاً از یک نوع پلاستیک سخت به نام پلی کربنات می باشد.شیشه های ضد گلوله می توانند شیشه سکوریت و یا معمولی باشد چسب به کار رفته از نوع شفاف می باشد که قابل رویت نیست.

شیشه مقاوم در مقابل حرارت

این شیشه که با نام تجاری پیرکس در بازار مشهور می باشد در مقابل حرارت های زیاد مقاوم می باشد و بیشتر برای ساختن ظروف آزمایشگاهی و ظروف لوکس آشپز خانه مورد استفاده قرار می گیرد. ضریب انبساط و انقباض آن بسیار کم است و به همین دلیل می توان آن را به سرعت حرارت داده و به سرعت سرد نمود این خواص را، مواد تشکیل دهنده این نوع شیشه در آن به وجود می آورد مواد تشکیل دهنده شیشه پیرکس به شرح ذیل می باشد. Na2O ، 12% B2O3 , 80% SiO2 , 2% Al2O3 دو درصد هم مواد دیگر مانند  K2O,MgO,CaO,FeO اضافه می گردد. بعضی از انواع شیشه پیرکس با نام های تجاري دیگر به بازار عرضه می گردد که بعضی از انواع آن در مقابل مواد شیمیایی نیز مقاوم است . کلیه ظروف آزمایشگاهی دارای این دو خاصیت می باشد. 1- مقاوم در مقابل مواد شیمیایی 2- مقاوم در مقابل حرارت و تغییرات سریع آن

شیشه مقاوم در مقابل صوت

واحدهای مسکونی که در مجاورت فرودگاه ها و یا در مراکز شهر ساخته می شود و همچنین اطاق های فرستنده رادیو و تلویزیون نیز که باید از صداهای خارجی محفوظ بوده و ضمنا بتوان از نور استفاده نمود باید در ساختمان آن ها از شیشه ضد صوت استفاده کرد . شیشه ضد صوت از دو لایه شیشه معمولی تشکیل شده است که با فاصله چند سانتی متر( 3 تا 4) از یکدیگر قرار گرفته اند. از این فاصله ارتعاشات صوتی نمی تواند عبور نماید. بعضی از فضا در ساختمان احتیاج به روشنایی مختصري دارد و باید طوري باشد که از بیرون داخل آن دیده نشود.
مانند حمام ها، رختکن ها و... بدین لحاظ در این مکان ها از شیشه هایی که شفافیت آنها صددرصد نیست و فقط مقدار کمی نور از آن عبور می کند استفاده می نمایند مانند شیشه های مشجر که با نقش های گوناگون به بازار عرضه میشود و اغلب این شیشه ها بوسیله نورد تهیه می گردد و نقش شیشه روي قطعات نورد حک شده است و خمیر شیشه حین عبور کردن از بین نورد، مشجر می شود و یا شیشه هاي تار مشجر که روي سطح شیشه مشجر که هنوز در حالت خمیری می باشد قبل از آنکه نورد بشود با فشار گرد سیلیس می پاشند. این گرد سیلیس را با اسید فلئور مخلوط می نمایند تا بهتر سطح شیشه را کدر نماید و نور از آن کمتر عبور کند و یا به مواد خام شیشه، اکسید قلع و یا فسفات کلسیم اضافه می کنند این مواد در هنگام پخت رنگ شیشه را شیري می کند.