جستجو و پراکندگی قیمت در بازار قراضه

جستجو و پراکندگی قیمت در بازار قراضه : اقتصاد دانان تا چند دهه قبل اهمیت زیادی برای قانون قیمت یکسان قائل بودند که بیانگر آنست که کالاهای مشابه می بایست در یک قیمت واحد به فروش برسند. استدلال تئوریک آن، این است که مصرف کنندگان دارای اطلاعات کامل، کالاهای مشابه را از فروشندگانی خریداری می کنند که کمتریت قیمت را برای آن ها در نظر می گیرند. چنین تغییراتی توسط اقتصاددانان تحت عنوان پراکندگی قیمت شناخته می شود و این متفاوت با تبعیض قیمت می باشد. پراکندگی قیمت در سطح فروشندگان می باشد، حال آن که تبعیض قیمت در سطح مصرف کنندگان است.

بنگاهی را در نظر بگیرید که قیمت خود را در سطح قیمت پیشنهادی سایر بنگاه ها نگه دارد. حال این بنگاه جهت جذب سایر خریداران اندکی قیمت خود را کاهش می دهد. بنابراین قیمت یکسان وجود نخواهد داشت. عدم وجود قیمت یکسان به این پی آمد منتهی میگردد که دومین بنگاهی که قیمت کمتری دارد می تواند به صورت محدودی قیمتی بالاتر را طلب کند بدون آن که سطح فروش وی کاهش پیدا کند، و در نتیجه قیمت خود را اندکی افزایش دهد، و با این قیمت و حفظ سطح فروش خود باعث تغییر در حداکثر سازی سود بنگاهش شود. این تناقض در حداکثر سازی سود بنگاه نشان می دهد که بنگاه ها دارای تعادل استراتژی خالص نبوده و نتیجتاً به استراتژی تصادفی روی می آورند.

در بازارهای با اطلاعات پراکنده در مورد بهترین قیمت ها، زمانی که برخی خریداران مطلع شده و برخی دیگر مطلع نمی گردند، قیمت های تصادفی یک نتیجه طبیعی خواهد بود. به عبارت دیگر برقراری الگوی تصادفی برای قیمت ها و شکست قانون تک قیمتی، تنها بازتابی از تفاوت در تمایلات و توانائی جستجو در میان بخشی از مصرف کنندگان است.

موقعیت فروشندگان و سهم بازار :

در مورد بازار قراضه، موقعیت استقرار بنگاه های فروشنده و توانائی آن ها در فرآوری و تامین قراضه ی با کیفیت از یک سو، و از سوی دیگر قدرت بازار بنگاه در تامین مقدار کالا تمایزاتی دارد که می توان آن ها را مدل سازی کرد. کیفیت مربوط به شرایطی است که مصرف کنندگان در مورد اینکه چه کالائی بهتر است به توافق رسیده اند اما مورد عدم توافق میان مصرف کنندگان درباره این مساله می باشد که آیا کیفیت بالاتر، ارزش پرداخت هزینه بالاتر را دارد یا خیر؟ توانائی و قدرت بازاری فروشندگان مربوط به تامین مقدار کالای مورد تقاضای مصرف کنندگان است. از کیفیت به عنوان تمایز عمودی یاد می گردد، حال آن که توانائی تامین تحت عنوان تمایز افقی به کار می رود.
بازاری را در نظر بگیرید که فروشندگان محصولات مشابهی را به فروش می رسانند و علاوه بر آن مکان استقرار خریداران در بازار را می توانند خودشان جهت فروش کالایشان بر گزینند. وسعت بازار را در فاصله 0 و 1 روی محور در نظر بگیرید. افرادی که مایل به خرید کالای فوق هستند به نزدیک ترین فروشنده مراجعه می کنند. فرض کنیم یکی از فروشندگان در مسافت x و دیگری در مسافت y قرار داشته باشند به طوری که yداد و فروشنده دیگر مابقی افراد را بر می گزیند. توجه داشته باشید، فروشنده ای که در فاصله x است، با حرکت به سوی y می تواند فروش بیشتری داشته باشد و بالعکس. چنین منطقی هر دو فروشنده را که به دنبال حداکثر کردن سود خود هستند وادار می کند تا بهسمت مرکز حرکت کنند.

بدست آوردن سهم بیشتر بازار برای هر دو فروشنده این حرکت تعادلی در بازار را به پیش می راند تا پس از رسیدن به مرکز و نزدیک شدن به یکدیگر، به تعادل جدیدی دست پیدا کنند. این حرکت، بنگاه ها را جهت تقسیم اهداف و برنامه ها میان یکدیگر در قالب نقطه میانی وادار خواهد ساخت. البته این مدل با قیمت های ثابت برای رفتار بنگاه های قراضه خیلی به واقعیت نزدیک نیست و ناگزیریم تا مدل خود را به صورت دایره ای در نظر گرفته و این اجازه را به بنگاه ها بدهیم که خود به انتخاب قیمت بپردازند.
در این مدل تعداد n بنگاه در فاصله مساوی حول دایره ای به محیط 1 قرار گرفته اند. بنابراین مسافت هر بنگاه با نزدیک ترین همسایه اش مقدار n/ 1 می باشد. در چنین وضعیت تعادلی اگر t را ارزش مسافت طی شده برای مصرفکننده در نظر بگیریم، t/n ارزش متوسط مسافت بین بنگاه ها خواهد بود، که همان سود صنعت می باشد. بنابراین قیمت پیشنهادی بنگاه به اندازه هزینه نهائی به علاوه t/n خواهد بود، لذا سطح سود هر بنگاه برابر با t/n2 می باشد. سوال اینست که چه تعداد بنگاه وارد بازار خواهند شد؟ اگر هزینه
ثابت را F فرض کنیم در حالتی که سود برابر صفر باشد:

قیمت قراضه 2" width="313" height="76" />

به همین روش می توان ثابت کرد که، تعداد بنگاه هایی که کارائی اجتمائی را فراهم کند – یعنی هزینه های ثابت و هزینه های حمل و نقل را حداقل کند – نصف حالتی است که ورود به بازار آزاد باشد.

قیمت قراضه 3" width="99" height="67" />بنابراین ورودی به بازار توسط هزینه ورود (ثابت) و مسافت مصرف کنندگان تعیین می گردد حال آن که قیمت ها توسط مسافت نهائی مصرف کنندگان نهائی تعیین می گردد. این بدین مفهوم است که قیمت بنگاه ها، تحت رقابت توسط دورترین مصرف کننده تعیین می گردد، که به قیمت هائی منتهی می گردد که نسبت به سطح کارائی بسیار بالاتر می باشند.

قیمت گذاری غارتگرانه:

قیمت گذاری غارتگرانه یا دامپینگ شامل تعیین قیمت در سطحی پائین تر از میزان هزینه به منظور از دور خارج کردن رقیب است. تمایل به از دست دادن سود جهت تسلط بر بازار می تواند وارد شوندگان بالقوه را کاهش دهد. اتخاذ چنین سیاستی برای یک بنگاه نسبتاً دشوار است چرا که این سیاست در صورتی منطقی خواهد بود که پس از حذف رقیب از بازار، بنگاهی که قیمت خود را کاهش داده بتواند سپس قیمت های خود را افزایش داده و جبران مافات نماید.

نویسنده : مهندس سید تقی مرتضویان