نگاهی به وضعیت سنگ آهن در ایران

ایران به لحاظ داشتن ذخایرغنی معدنی رتبه یک خاورمیانه محسوب می شود و از این حیث بین 10 کشور برتر جهان قرار گرفته است. براساس آمارهای جهانی 7 درصد از ذخایر معدنی جهان در ایران قرار دارد.
تا سال 92 بیشتر صادرات سنگ آهن به صورت خام انجام می شد اما به تدریج با وضع قوانین مالیات و عوارض، میزان صادرات سنگ آهن خام کاهش و میزان صادرات سنگ آهن فراوری شده افزایش پیدا کرد. به طوری که در سال 98، میزان صادرات به 12 میلیون تن افزایش یافت. این در حالی است که در سال 2019 میلادی ارزش صادرات سنگ آهن ایران 1.3 میلیارد دلار اعلام شد و با این حساب ایران رتبه یازدهم در صادرات این ماده معدنی را دارد اما تنها یک درصد از سهم صادرات جهان را به خود اختصاص داده است.

در اواخر سال 98 به دنبال شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضای جهانی، قیمت جهانی کمودیتی ها با کاهش همراه بود.
در ایران نیز با شیوع ویروس کرونا علیرغم تمامی تدابیر بهداشتی اندیشیده شده و از طرفی وجود تحریم ها، با کاهش تقاضای کمودیتی ها به ویژه سنگ آهن روبه رو شدیم.

میزان استخراج سنگ آهن از سال 95 تاکنون

نمودار زیر میزان استخراج سنگ آهن از سال 95 تاکنون را نشان می دهد. همانطور که مشاهده می کنید میزان استخراج سنگ آهن تا سال 97 به تدریج افزایش یافته و در سال 98 با افت 5.6 درصدی به 64 میلیون رسیده است. یکی از دلایل این کاهش می تواند شیوع ویروس کرونا در اواخر سال 98 باشد.

نمودار زیر به تفکیک میزان استخراج سنگ آهن در کارخانه های مختلف ایران را نشان می دهد.

همانطور که مشهود است به غیر از معادن گهر زمین و سنگان، بقیه معادن در سال 98 با افت استخراج سنگ آهن روبه رو شده اند.
با توجه به گزارش عملکرد شرکت های عضو ایمیدرو، میزان استخراج سنگ آهن در زمستان سال 98 نسبت به فصول دیگر با کاهش قابل توجهی همراه بوده است.
لازم به ذکر است در این مدت ارزش معاملات انجام شده سنگ آهن در بورس کالا تقریبا از ثبات نسبی برخوردار بوده است.

با توجه به موارد ذکر شده دست یافتن به چشم انداز سال 1404 مبنی بر تولید 55 میلیون تن فولاد، مستلزم داشتن مواد اولیه کافی خواهد بود و نیاز به استخراج حدود 135 میلیون تن سنگ آهن خواهد داشت. برای رسیدن به این مهم علاوه بر افزایش میزان استخراج از معادن می بایست صادرات سنگ آهن خام نیز به کمترین حد خود برسد.