افزایش ضایعات الکترونیکی تهدیدی بزرگ یا فرصتی سودآور؟!
براساس آمارهای جمع آوری شده توسط سازمان ملل متحد، حجم پسماندهای الکترونیکی با سرعت رو به افزایش است. گزارش های آماری نشان می دهد تولید زباله های الکتریکی و الکترونیکی هر ساله به طور میانگین 2.5 میلیون تن افزایش می یابد. لذا علاوه بر معضل ضایعات پلاستیک، مشکل ضایعات الکترونیکی هم به آن اضافه خواهد شد. گزارش های جمع آوری شده از یکسال گذشته نشان می دهد که تجمع زباله های الکترونیکی به 53.6 میلیون تن افزایش یافته است.
در این گزارش زباله الکترونیکی به صورت زیر تعریف شده است:
"هر گونه دستگاه الکترونیکی مصرف شده نظیر گوشی هوشمند، رایانه و ... که حاوی فلزات خطرناک سرب، کادمیم و سرب بوده و در صورت رهاسازی در محیط و عدم بازیافت، به انسان و محیط زیست خسران و زیان وارد می آورند."
سازمان ملل متحد در جدیدترین طبقه بندی خود حدود 54 مدل مختلف زباله الکترونیکی را شناسایی کرده و آن ها را در شش طبقه بندی مختلف قرار داده است و نحوه تولید و بازیافت هر دسته را مجزا از دسته دیگر می داند. این شش دسته عبارتند از:
- تجهیزات تبادل دما مانند کولر گازی
- نمایشگرها و گیرنده های تلویزیون
- لامپ ها
- تجهیزات الکترونیکی بزرگ مانند لوازم برقی صنعتی
- تجهیزات الکترونیکی کوچک مانند لوازم برقی خانگی
- تجهیزات کوچک فناوری ارتباطات و اطلاعات مانند یو پی اس، باتری، سیم و کابل
با توجه به دسته بندی صورت گرفته برآورد پسماندهای الکترونیکی در سال گذشته به شرح زیر است:
- 4 میلیون تن ضایعات تجهیزات الکترونیکی کوچک
- 13 میلیون تن ضایعات تجهیزات الکترونیکی بزرگ
- 11 میلیون تن پسماندهای الکترونیکی تهویه هوا
- 7 میلیون تن ضایعات نمایشگرها و گیرنده های تلویزیون
- 7 میلیون تن تجهیزات کوچک فناوری ارتباطات و اطلاعات
- 9 میلیون تن ضایعات لامپ
بیشترین میزان زباله الکترونیکی تولید شده در یکسال گذشته به دلیل جمعیت زیاد در آسیا به میزان 25 میلیون تن بوده است. پس از آن آمریکا و اروپا به ترتیب با تولید 13 و 12 میلیون تن ضایعات الکترونیکی در جایگاه های دوم و سوم قرار می گیرند.
در این میان آفریقا و اقیانوسیه با 2.9 و 0.7 میلیون تن در سال گذشته کمترین زباله جمع آوری شده را داشته اند.
در گزارش سازمان ملل متحد آمده است در پنج سال گذشته تعداد کشورهایی که در راستای بازیافت ضایعات الکتریکی گام برداشته اند از 61 به 78 مورد افزایش یافته است. این در حالی است که در سال گذشته تنها حدود 17.4 درصد از مجموع زباله های الکترونیکی بازیافت شده اند و مابقی با داشتن فلزات ارزشمندی همچون طلا، نقره و مس بدون بازیافت دور ریخته شده اند.
براساس برآورد جدید سازمان ملل متحد پیش بینی شده تا سال 2030 با توجه به افزایش استقبال مردم از محصولات الکترونیکی، حجم ضایعات الکتریکی از 74 میلیون تن نیز فراتر رود که این مساله یکی از معضلات بشر در آینده نزدیک خواهد بود.
در این خصوص شرکت مایکروسافت به عنوان بزرگترین تولیدکننده نرم افزار در جهان و شرکت آمازون به عنوان بزرگترین ارائه دهنده خدمات پردازش ابری و فروشگاه اینترنتی در جهان در اقدامی حمایت خود را در جهت توجه و اهمیت به بازیافت زباله های الکترونیک اعلام کرده و در راستای کاهش انتشار کربن در محیط زیست به سرمایه گذاری روی طرح های ساخت و توسعه محصولات سازگار با محیط زیست پرداخته اند.
مریم ناطقی
نظرات کاربران :