اگر چینی ها بیایند ...

کیوان جعفری طهرانی از کارشناسان و فعالان حوزه معدن، ضمن اشاره به همکاری دو کشور ایران و چین در چارچوب تفاهم نامه همکاری بیست و پنج ساله، بیان کرد ورود کارگران چینی به کشور صحت ندارد و صرفاً کارشناسان و نیروهای متخصص برای این منظور به کار گرفته می شوند. وی این خبر را صرفاً شانتاژ خبری غرب دانست و گفت اشتغالزایی پنج میلیون نفره هم از دستاوردهای اجرای این تصمیم خواهد بود.

با وجود تمامی مسائل و مشکلات مربوط به اشتغال در کشور، آیا چنین تصمیمی منطقی به نظر می رسد؟ به دور از اخبار و قضاوت هایی که در خارج از کشور انجام می شود، آیا واقعاً ورود چینی ها آن هم نه در معدن یا معادن خاصی از کشور، بلکه در سراسر کشور، منافعی بیشتر از مضراتش خواهد داشت؟ بنابراین باید شفافیت لازم در رابطه با منافع هر دو طرف قرارداد به شکلی شفاف مطرح شود. چرا که تا کنون طرح های مشابه را که منتج به شکست برای ایران بوده را تجربه کرده ایم.

جعفری طهرانی همچنین افزود چینی ها هم از نظر حجم ذخایر معدنی و هم از نظر استخراج و فرآوری، رتبه بالایی را به خود اختصاص داده اند اما از سال 2014، چون قیمت سنگ آهن افت کرد ترجیح دادند که به جای استخراج، آن را وارد کنند.

با این تفاسیر، آیا چینی ها برای ما دایه های مهربان تر از مادر خواهند بود؟ وقتی دست از استخراج در معادن خود می کشند اما کل معادن ایران را مورد هدف قرار می دهند، منفعتی در آن نمی بینند؟ کارشناسان کشور ما به این مهم توجه نکرده اند که استخراج بی رویه، به معنای نابودی معادن است؟

جعفری طهرانی در این خصوص گفت: هدف ما از این همکاری، ارزش افزوده بیشتر در حوزه معدن است و تولید کالاهایی با ارزش افزوده بالا که هم قابلیت مصرف در ایران و هم برای چینی ها، ارزش مبادلاتی داشته باشد، مد نظر داریم. انتقال تکنولوژی و تامین مالی پروژه هم از دیگر اولویت های ما خواهد بود.

قطعاً تولید محصولی با ارزش افزوده بالاتر، می تواند راهکاری برای برون رفت کشور از این شرایط بحرانی اقتصادی باشد و استفاده از تکنولوژی های روز دنیا هم ضروری خواهد بود. اما اگر ما بتوانیم در حوزه فرآوری محصولات معدنی، مجهز شویم و خام فروشی را به حداقل برسانیم، ارزش افزوده محصولاتمان بیشتر نمی شود؟ ضمن اینکه الزامی هم برای ورود چینی ها وجود نخواهد داشت.

این کارشناس حوزه صنعت از همکاری های دو کشور ایران و چین در سال های قبل به ویژه ساخت کارخانه کنسانتره‌سازی سنگ‌آهن در زنجان و ایران مرکزی و همین طور کارخانه تولید بریکت سرد CBI در اندیمشک نام برد و آن ها را دلیل بر موفقیت همکاری دو کشور دانست. علاوه بر این فرصتی برای ورود شرکت های غربی هم فراهم می شود. در واقع هر کشوری که زودتر وارد ایران شود، می‌تواند از این مزیت بهره ببرد.

امیدواریم این همکاری طبق نظر ایشان، برد-برد باشد و مانند خیلی از تصمیمات اتخاذ شده در سال های بعد، صرفاً انتقاد از عدم مدیریت آن به بحث در محافل متعدد تبدیل نشود.