ایران ضایعات

چالش ها و معضلات صنعت پلیمر

چالش ها و معضلات صنعـت پـلیمـر

صنعت پلیمر، این روزها با مشکلات و معضلات مختلفی دست و پنجه نرم می کند. کمبود مواد اولیه در رأس این مشکلات قرار دارد که طبیعتاً صنایع پتروشیمی در این موضوع دخیل هستند. چرا که خوراک این صنعت، مواد پتروشیمی می باشد.

از طرفی صنعت پلیمر که خود از تنوع و گستردگی بسیار بالایی برخوردار است، کامل کننده ارزش صنعت پتروشیمی بوده و اشتغالزایی آن هم نسبت به صنایع پتروشیمی، نفت و ... خیلی بیشتراست. به همین خاطر نباید اجازه داد که مشکلاتی مانند کمبود مواد اولیه چرخ این صنعت را از حرکت باز دارد.

متأسفانه افزایش نرخ دلار بهانه ای شده که در کنار افزایش قیمت های این مواد اولیه، منجر به سوءاستفاده و سوداگری در این بازار شود و به قول معرف، سودجویان از آب گل آلود آن ماهی می گیرند. از طرفی دولت مقرر کرد که عرضه این مواد در بورس کالا انجام گیرد تا دست دلالان از آنها کوتاه شود. اما از قرار معلوم آن بخش از موادی که خارج از بورس عرضه می گردند، زمینه را برای افزایش قیمت ها فراهم می کنند که این معضل نیز همچون چوبی لای چرخ صنعت پلیمر شده است.

سعید ترکمان، رئیس هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در این خصوص بیان کرد که واسطه های فروش، به عنوان بزرگترین عامل ایجاد رقابت در بازار بورس و در نتیجه صعود قیمت ها هستند. وی وجود مؤلفه های متعدد و نوسانات روزانه و ناهمگون در اقتصاد کلان را سبب سردرگمی واحدهای تولیدی به ویژه در حوزه پلیمر دانست.

ترکمان همچنین افزود: با استفاده از تجارب سایر کشورهای پیشتاز در این زمینه می توان به الگوی مناسبی برای مدیریت هزینه ها و همین طور حل مشکلات و معضلات موجود رسید. مرتفع سازی این مشکلات، در بازه کوتاه مدت ممکن نیست و نیازمند ساختاری است که با برطرف نمودن موانع بتوان این مسیر را طی کرد.

وی به تجارب تلخ صنعت پلیمر در سال 97 نیز اشاره کرد که پلی پروپیلن با ارز 4200 تومانی ‌شد و حدود 5 هزار تومان در بورس فروخته می شد. اما شرایط به حدی بحرانی بود که تولیدکنندگان مجبور به خرید مواد با قیمت 20 هزار تومان شدند.

عدم توسعه صنایع پلیمری در مقایسه با صنایع پتروشیمی هم موضوع دیگری است که رئیس هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران به آن اشاره کرد. به نحوی که صنایع پتروشیمی تقریباً بین 63 تا 67 میلیون تن، ظرفیت دارد. در حالیکه این رقم برای صنعت پلیمر بین 6.5 تا 7 میلیون تن بوده که معمولاً نصف محصولات تولیدی در داخل مصرف و ما بقی آن به کشورهای دیگر صادر می شود. به رغم ارزش افزوده و فرصت اشتغالزایی آن، سیاست های کلان دولت در جهت تکمیل زنجیره پایین دستی نبوده است.

با توجه به برخی از هزینه‌های پتروشیمی‌ها بر حسب دلار، آنها معتقدند که باید صادرات در این صنایع برقرار باشد. در حال حاضر نیز 50 درصد از تولیدات پتروشیمی که در صنعت پلیمر به کار می رود، صادر می شود. مواد اولیه ای که پلیمر سازان نیاز دارند با قیمت فوب خلیچ فارس صادر شده که مجدداً برای خرید آنها با قیمت هایی بین 60 تا 70 درصد، بالاتر از فوب خلیج فارس،رقابت شدید ایجاد می شود و تولیدکنندگان داخلی مجبورند از بازار آزاد و با قیمت های بالاتر این مواد را تهیه کنند.

واسطه های فروش و دلالان در بازار بورس نیز راه پیدا کرده و با خرید مواد اولیه، آنها را با قیمت های بالا به تولید کنندگان می فروشند. در نهایت مصرف کننده نهایی، مجبور به خرید محصول با قیمت های افزایشی می باشد. واحدهای تولیدی پایین دست پتروشیمی هم مزیت صادراتی شان را از دست می دهند.  

ترکمان در ادامه بیان داشت که عدم وجود رقابت در قیمت‌گذاری خوراک پتروشیمی‌ها و قراردادهای بلند مدت آنها برای تامین مواد اولیه، نوسانات قیمتی زیادی برای آنها به دنبال ندارد. در حالی که در صنایع پلیمری و پایین دستی عرضه و تقاضا قیمت ها را رقم می زند.

بر اساس قانون بهبود فضای کسب و کار، مواد اولیه‌ای که قرار است صادر شوند،  الزاماً می بایست در بورس، عرضه گردند و در صورت عدم تقاضا بای آن تا سه مرتبه، امکان صادرات برای آن ها وجود خواهد داشت. اما واقعیت آن است که پتروشیمی ها محصولات خود را به صورت متناوب در زمان کوتاه سه مرتبه عرضه می کنند. پلیمری ها نیز در زمان نیاز و بر حسب ظرفیت خود اقدام به خرید می کنند و طبیعتاً در فرصت کم، مواد اولیه آنها تمام نمی شود. به این ترتیب، پتروشیمی ها اقدام به صادرات محصولات خود می کنند.

برای مثال، از 10 تن محصول عرضه شده در بورس توسط پتروشیمی، 6 تن خریداری می شود و 4 تن باقی می ماند. مجدداً در هفته بعد به رغم تامین نیاز صنایع پایین دستی، 10 تن دیگر عرضه می گردد و پر واضح است که بدون تقاضا باقی می ماند. علاوه بر این، دلالان از کد بورسی تولیدکنندگان واحدهای غیر فعال استفاده و اقدام به خرید در بورس نموده و در نتیجه، جو رقابتی ناسالمی را ایجاد می کنند.

ترکمان شفافیت در توزیع مواد اولیه را کلیدی برای حل این مشکل بیان کرد. با این شفاف سازی ها و کوتاه شدن دست دلالان از بازار، ایران می تواند به رکوردهای بالایی در زمینه صادرات مواد پلیمری برسد و از 3.3 میلیون تن در سال به ارقام بالاتری دست یابد. همان طور که کشورهایی مانند ترکیه و آلمان بدون بهره مندی از مواد اولیه پتروشیمی، توانسته اند در صادرات مواد پلیمری رتبه های بالایی را به خود اختصاص دهند.

نظرات کاربران :

در حال پردازش ...
صرف نظر از پاسخ دهی (ارسال پاسخ برای نظر )