تبعات منفی کرونا ویروس بر بازیافت پلیمر

همزمان با آغاز سال میلادی 2020، کشورهای مختلف جهان با ویروسی ناشناخته و مرموز روبه رو شدند که در ابتدا صرفاً سلامت جوامع را تحت الشعاع قرار داد. در کوتاهترین زمان ممکن، تبعات منفی این ویروس بر بخش های اقتصادی و اجتماعی نیز دیده شد. کارخانه ها تعطیل، کارگران بیکار، مشاغل مختلف به صورت پاره وقت و حتی مشروط به رعایت بسیاری ضوابط  مشغول به فعالیت شدند. نفت خام که از بازاری بسیار وسیع و گسترده در دنیا برخوردار است، با افت کم سابقه ای روبه رو شد.

وابستگی بازارهای مختلفی به نفت خام، این مشکلات را به زیر مجموعه های آن از جمله صنعت بازیافت و بازچرخانی پلیمر و پلاستیک نیز کشاند. صنعتی که تا پیش از آن سودآوری بسیاری داشت. اما با بروز چنین چالشی، فعالان در این عرصه به فکر کاهش هزینه های خود جهت بقا و ماندگاری افتاده و مصرف کنندگان مواد بازیافتی نیز با تجدید نظر در محاسباتشان به این نتیجه رسیدند که به جای استفاده از مواد بازیافتی، مواد نو را از شرکت های پتروشیمی خریداری نمایند.

با این اوصاف، محیط زیست به عنوان اولین قربانی این همه گیری ویروس کرونا است. چرا که مسلماً اگر طرحی، توجیه اقتصادی نداشته باشد، سایر انگیزه ها از جمله ملاحظات زیست محیطی نیز کم رنگ خواهند شد. به بیان ساده تر باید گفت اگر غم نان بگذارد، به سایر دغدغه ها خواهند پرداخت. البته همچنان فعالان در این عرصه، امید به بهبودی وضعیت کنونی این بیماری دارند تا بتوانند روال قبلی خود را در پیش گیرند.

اما مشکلات اقتصادی، تنها یک روی این سکه است. طرف دیگر این سکه، افزایش رو به رشد مصرف پلیمرها به ویژه در مقابله با این ویروس و تولید انواع لوازم بهداشتی و تجهیزات پزشکی می باشد و این به معنی اهمیت بسیار بالای بازیافت مواد پلیمری است. ویروس کرونا قلب صنعت بازیافت پلیمر را در نقاط مختلف جهان نشانه رفته و برخی از فعالان در این صنعت، تنها با استراتژی های بلند مدت توانسته اند به ادامه فعالیت بپردازند. البته لازم است که حتماً بازنگری و ارزیابی مجدد، صورت گیرد. استفاده از پلیمرهایی که ارزش مادی بالاتری دارند، راهکار مناسبی به نظر می رسد.

بررسی این مشکل در مقیاس ملی، نشان می دهد که وخامت اوضاع نسبت به شرایط جهانی، کمتر است. دلیل آن هم پایین بودن حجم مواد بازیافتی پلیمری است که در ایران وجود دارد. از طرفی، کشور ما هنوز به تکنولوژی بالایی در زمینه بازیافت این مواد، دست نیافته است و عموماً با شیوه سنتی، عمل می کند. از طرفی بخش زیادی از محصولات پلیمری ایران به صورت رقابتی در بورس کالا مورد معامله قرار می گیرند.

از دیگر عللی که اقتصاد کشورهای مختلف در بازیافت پلیمر را تحت تاثیر قرار داده اما در ایران خیلی محسوس نیست، این است که در کشورهای پیشرفته، اقتصاد چرخه ای حاکم است. در واقع هر شرکت تولیدی باید به بازیافت محصولات خود نیز توجه داشته باشد. به همین دلیل نوسانات قیمت نفت، در حال حاضر، آنها را متضرر ساخته است.